თავისუფლება ციხის გარეთ

პატიმარი N 1:  50 ლარის ღირებულების მობილური ტელეფონის ქურდობისათვის მიესაჯა 9 წლით თავისუფლების აღკვეთა;

პატიმარი N 2:  ხაჭაპურის ქურდობისათვის მიესაჯა 4 წელი;

პატიმარი N 3:  სანდრო გირგვლიანის მკვლელობისთვის ეჭვმიტანილთ მიესაჯათ 7 წლით თავისფულების აღკვეთა, თუმცა სასჯელი გაუნახევრდათ.

ეს არის მცირე მაგალითები, რომელთა საფუძველზე შეიძლება განვაზოგადოთ მთლიანი სისტემის სახე.

 აღსანიშნავია, რომ საქართველოს ყოფილმა ხელისუფლებამ (ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა) 2006 წლის 14 თებერვალს გამოაცხადა ნულოვანი ტოლერანტობის პოლიტიკა და სისხლის სამართლის კოდექსში გარკვეული ცვლილებებიც შეიტანა. (ნულოვანი ტოლერატობის მიზანია არ დატოვოს არცერთი დანაშაული, თუნდაც წვრილმანი, რეაგირების გარეშე და ამ გზით მინიმუმამდე დაიყვანოს ქვეყანაში დანაშაულის დონე, შეცვალოს საზოგადოების დამოკიდებულება დანაშაულის მიმართ და აღმოფხვრას დაუსჯელობის სინდრომი.)

პროცესი სწრაფად განვითარდა, ამიტომაც ორგანიზაცია „ციხეების შესწავლის საერთაშორისო ცენტრის“ მონაცემებით (ამ მონაცემებს სასჯელაღსრულების და პრობაციის სამინისტროც ეთანხმება)  თუ 2003 წელს 100 ათას მოსახლეზე 148 პატიმრით, საქართველო 59-ე ადგილს იკავბდა 155 სახელმწიფოს შორის, 2012 წლისათვის 100 ათას მოსახლეზე 514 პატიმრით, საქართველოს უკვე მესამე ადგილზეა 216 ქვეყანას შორის.                                                

        ბოლო შვიდი წლის განმავლობაში  საქართველოში 115 418 ადამაინი გასამართლდა და პატიმართა რიცხვი საგანგაშოდ არის გაზრდილი, რასაც ევროკავშირის მონაცემები და რეკომენდაციებიც ადასტურებს. 2012 წლის მომაცემებით, საქართველო პატიმართა რაოდენობით (100 000 მოსახლეზე 514 პატიმარი) მსოფლიოში-მესამე, ხოლო ევროპაში პირველ ადგილზეა.

საქართველოს პატიმრების რაოდნება – 23.227 (100 000 ადამიანზე 514 პატიმარი).

წინასწარი პატიმრობა მისჯილი აქვს 5,4 %-ს. ქალი პატიმარი – 5.1%, არასრულწლოვანი პატიმარი – 0,7%, უცხოელი პატიმარი – 1.3 %. ქვეყანაში ფუნქციონირევს სასხელაღსრულების 18 დაწესებულება, სადაც ოფიციალური მონაცემებით  23 100 ადგილია.

ყოველივე ზემოთქმულიდან ნათლად ჩანს ნულოვანი ტოლერატობის შედეგი  და პოლიტიკა, რომელმაც ფაქტობრივად წაშალა ყოველგავრი ზღვარი წრვლიმან და მძიმე დანაშაულებების დასჯასა და გასამართლებას შორის.

მსგავსი დამოკიდებულება, ბუნებრივია, თავის კვალს ადებს ქვეყანასა და მის მთელს მოსახლეობას. საზოგადოებაც, თავის მხრივ,  გულგრილი არ დარჩენილა და შედეგად, სასჯელაღსრულების სისტემაში არსებულ სხვა პრობლემებთან ერთად ამ ყველაფერმა მსობრივი უკმაყოფილება გაჩნდა. საბოლოოდ, ამ ფაქტმა გამოიწვია პოლიტიკური კლიმატის შეცვლაც. აღსანიშნავია, რომ ახალი სახელისუფლებო სისტემა ხშირად მიმართავს წინამდებარე ძალის ქმედებების სამართლიანობის გადამოწმებას და ცდილობს უსამართლობის აღკვეთას. აქ მნიშვნელოვანია ისეთი ტიპის აქტი, როგორიც ამნისტია გახლავთ.

რა არის ამნისტია?

საქართველოს სახელმწიფო ჰუმანიზმის პრინციპებიდან გამომდინარე, ერთჯერადი, დროებითი და განსაკუთრებული ღონისძიების სახით, საზოგადოებრივი     საშიშროების  გათვალისწინებით, ამ კანონის საფუძველზე სისხლისამართლებრივი პასუხისმგებლობისაგან და სასჯელის მოხდისაგან ათავისუფლებს საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსით გათვალისწინებულ დანაშაულებში ეჭვმიტანილ, ბრალდებულ, განსასჯელ და მსჯავრდებულ პირებს.

ამ მხრივ არც საქართველოს ამჟამინდელი ხელისუფლება აღმოჩნდა გამონაკლისი, მეტიც მან საყოველთაო ამნისტია გამოაცხადა.

მნიშვნელოვანია, რომ 21  დეკემბერს საქართველოს პარლამენტმა „ამნისტიის შესახებ” კანონპროექტი პირველი მოსმენით მიიღო . ამას წინ უძღვოდა სამკვირიანი საკმაოდ სიღრმისეული და მრავალმხრივი განხილვები კომიტეტებში, სადაც დეპუტატებთან და არასამთავრობო ორგანიზაციებთან ერთად ვრცელი შენიშვნებისა და ინიციატივების ნუსხა წარმოადგინა მთავრობამაც. საბოლოო ჯამში, განხილვების შედეგად, კანონპროექტმა მნიშვნელოვნად იცვალა სახე. ამ კანონის მოქმედება გავრცელდება იმ პირებზე, რომელთაც დანაშაული ჩადენილი აქვთ 2012 წლის 2 ოქტომბრამდე.                                                                                                                              კანონპროექტის პრეამბულა შემდეგნაირად ჩამოყალიბდა: „ჰუმანიზმის პრინციპიდან გამომდინარე, სამართლიანობის აღდგენაზე საზოგადოების მოთხოვნის შესაბამისად, პატიმართა და პირობით მსჯავრდებულთა რაოდენობის შემცირების მიზანშეწონილობისა და საზოგადოების უსაფრთხოების ინტერესების გათვალისწინებით, სახელმწიფოს მიერ კრიმინოგენული ვითარების კონტროლისა და პრევენციის სათანადო მექანიზმების არსებობის პირობებში, საქართველოს პარლამენტი, ერთჯერადი, დროებითი და განსაკუთრებული ღონისძიების სახით, აცხადებს ამნისტიას.”

  ამნისტირებული პატიმრების პრობლემა ზოგადად და კონკრეტულად დღევანდელ ქართულ საზოგადოებაში საკმაოდ აქტუალური საკითხია და ეს ყოველივე მისი მასშტაბურობიდანაც გამომდინარეობს.  მედია ხშირად საუბრობს მის  შესახებ, თუმცა ნაკლებად აფასებს მის შედეგებს. აქ ვგულისხმობთ იმას, რომ ყოფილი პატიმრების საზოგადოებაში ინტეგრირება ცალკე სადავო საკითხია, რაც არაერთ პასუხგაუცემელ კითხვას ბადებს. ამიტომაც გადავწყვიტეთ გვესაუბრა კონკრეტულად ამ ჯგუფის  შესახებ და საზოგადოების უფრო ფართო ფენებისათვის გაგვეცნო ეს პრობლემა. შევეცდებით ვიმსჯელოთ მხოლოდ ფაქტებზე დაყრდნობით და სწორედ აქედან გამოვიტანოთ შესაბმისი დასკვნა.  იმიტომ, რომ ამინისტია საქართველოში მასშტაბურად განხორცელდა და მიიღო საყოვეთაო სახე, ეს თავისთავად გულისხმობს მისადმი დიდ ინტერესს საზოგადოებაში. ჩვენ კი, როგორც ჟურნალისტები, ვიკვლევთ ყველაფერს, რასაც მოსახლეობა ითხოვს და რაც აქტუალურია. მარტივად რომ ვთქვათ,  ვმუშაობთ ხალხისათვის.

სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების სამინისტროს პრესსამსახურის ოფიციალური განცხადებით, „ამნისტიის შესახებ“ კანონის მიხედვით საქართველოს საპატიმრო დაწესბულებებიდან 2013 წლისათვის გათავისუფლებულია 8503 პატიმარი. საკითხის მასშტაბურობა სახეზეა. 

 ყოველივე ზემოთ თქმულიდან ჩანს, რომ კანონი „ამნისტიის შესახებ“ საკმაო რაოდენობის  პატიმარს შეეხო და მათი დანაშაულის სახეობაც სხვადასხვაგვარია. თუმცა  ჩვენი საუბრის თემა მათი შესწავლა და კლასიფიკაცია არ არის. ამ შემთხვევაში მიზანია შემდგომი პროცესი. რა ხდება ციხის ფარგლებს გარეთ?

მას შემდეგ , როდესაც პატიმრები ხდებიან ამნისტირებულნი და „თავისუფალნი“, სხვა პრობლემები იჩენს თავს. პირველ რიგში, იზრდება და ვითარდება სტიგმატიზაციის პროცესი. ე.ი. დევიანტის იარლიყის მიკერება. უფრო გასაგებად კი, საზოგადოება მათ  ხშირად  ძველებურად დამნაშავეებად აღიქვამს და ვერ იაზრებს, რომ სასჯელმოხდილი ადამიანი უკვე თავისუფალი და ყველას თანასწორია. პატიმრებზე, უმეტესწილად, ხორციელდება მწვავე ფსიქოლოგიური ზეწოლა. 

ყველაფერთან ერთად ციხიდან გათავისუფლებული ადამიანები არამხოლოდ გარიყულნი არიან საზოგადოებიდან და უსამართლოდ ატარებენ დევიანტის სტიგმას, არამედ თავადაც უყალიბდებათ დამნაშავის სინდრომი. ისინი თავს განსხვავებულად მიიჩნევენ და ხშირად მართლაც უბრუნდებიან დანაშაულებრივ ქმედებას, ვინაიდან ეს სწორედ ის როლია, რომელსაც მათ საზოგადოება აკისრებს.  შედეგად დარღვეულია ნდობის ფაქტორიც, რაც იწვევს კიდეც ამნისტირებული პატიმრების გარიყულობას, მათში უამრავი კომპლექსის წარმოშობას და ზოგადად, მათი არსებობისა და განვითარებისთვის არასასურველი გარემო ფაქტორების შექმნას.     

ძალიან ხშირად ირღვევა ადამიანთა უფლებები:

 ცილისწამება;                                                                                                                                    შრომის კოდექსის დარღვევა;                                                                                            ფუნდამეტური უფლებების შელახვა;                                                                         თანასწორობის უგულებელყოფა;                                                                           მოქალაქეობრივი უფლებების შეზღუდვა;                                                                                 ადამანთა უფლებების დეკლარაციის იგნორირება;                                                   საერთაშორისო პაქტების და ხელშეკრულებების გაუთვალისწინებლობა; კონსტიტუციის იგნორირება და მრავალი სხვა.

მაგალითისათვის გავიხსენოთ 50 ლარიანი ტელეფონის ქურდობისათვის ნასამარლევი პირი, რომელსაც მიესაჯა  9 წლით თავისფულების აღკვეთა. ეს ადამიანი გამოვიდა ციხიდან და შეეცადა მოეხდინა თვითრეალიზაცია. შედეგად, საინტერესო ფაქტის წინაშე აღმოჩნდა. ხშირ შემთხვევაში ადამიანებს ახსოვდათ ის, რომ იგი ყოფილი პატიმარია. ნაკლებად ინტერსდებოდნენ მისი დაპატიმრების წვრილმანი მიზეზით. სწორედ ამიტომ, იგი კვლავ დევიანტად აღიქმება და მას უჭირს საზოგადოებაში ინტეგრირება.

მნიშვნელოვანია ის ფაქტიც, რომ ბოლო დროის ნებისმიერი დანაშაუელბრივი ქმედება, ხულიგნობა თუ მაღაზიის გაძარცვა ბრლადებათ ამინისტირებულ პატიმრებს.  ეს განწყობა საზოგადოების დიდ ნაწილშია, თუმცა ხშირად არ არსებობს არანაირი რეალური სამხილი თუ ობიექტური მიზეზი ამნისტირებულ პატიმართა წინააღმდეგ.

ორივე ზემოთთქმული მაგალითი კარგად გვიჩვენებს, რა ვითარება და როგორი კლიმატი ხვდება პატიმარს ციხის გარეთ. ასევე ცხადია საზოგადოების დამოკიდებულაც მათ მიმართ. აღსანიშნავია, რომ ქართული მოსახლეობა არათუ  ხელს უწყობს მათ რესოციალიზაციას, არამედ ამწვავებს სიტუაციას. ახდენს გარკვეულ ფსიქოლოგიურ ზეწოლასაც და შედგეად,ყოფილი პატიმრები თავიან თავს ძველებურად დამნაშავედ აღიქვამენ, რაც ხელს უშლის ჯანსაღი საზოგადოების განვითარებას.

ამ კონკრეტულ სიტუაციაში მნიშნელოვანია სამოქალაქო საზოგადოების როლი. აუცილებელია მისი პირდაპირ ჩართულობა და ხელშეწყობა პრობლემის მოგვარებისათვის. თითოეული საზოგადოების წევრმა უნდა გააცნობიეროს, რომ ამნისტირებული პატმარი  თანაბარი უფლებებით სარგებლობს; ის ისეთივე მოქალაქეა, რომელიც ყოველი სხვა. დაუშვებელია ნებისმიერი სახის დისკრიმინაცია თუ მარგინალიზაცია. მეტიც, საზოგადოების თითეულმა წევრმა ხელი  უნდა შეუწყოს ამ ადამიანების რესოციალიზაციას; მათი თვითშეფასების ამაღლებას.

ჩვენს ცნობიერებაში უნდა შემოვიდეს, რომ ცხოვრებაში ყველა უშვებს შეცდომებს, ეს ჩვეულებრივი მომენტია, ადამიანებმა უნდა მივცეთ ერთმანეთს ახალი ცხოვრების დაწყების საშუალება, შეცდომების მიუხედავად. შეცდომა ადამიანურია, პატიება ღვთიური და თუ გვინდა, რომ სწორად ვიცხოვროთ, პატიება უნდა შეგვეძლოს.  ეს კი ერთადერთი საშუალებაა პატიმრების საზოგადოებასთან სრულყოფილად ინტეგრაციისათვის.

როგორ მივაღწიოთ შედეგს?

სამოქალაქო საზოგადოება თავის დანიშნულებასთან მიმართებით აქტიურად უნდა იყოს ჩართული ყოფილი პატიმრების უფლებების დაცვის პროცესში. იმ შემთხვევაში თუ ილახება კონკრეტული ადამიანის , ვთქვათ ხაჭაპურის ქურდობისათვის წარსულში  ნასამართლევი პირის უფლებები, საზოგადოებამ უნდა მოახდინოს მყისიერი რეაგირება და შესაბამის ქმედებებს მიმართოს. მნიშვნელოვანია, სამოქალაქო საზოგადოება დაეხმაროს ყოფილ პატიმრებს საკუთარი უფლებების გააზრებაში, რათა ისინი არ შეშინდნენ და თამამად შეძლონ საკუთარი უფლებების დაცვა.

სამოქალაქო საზოგადოებამ შეუძლია იმოქემედოს მშვიდობიანი მანიფესტაციების, აქციების დახმარებით. ასევე აქტიურად წარმართოს პრობლემის აფიშირება სოციალურ ქსელებში, სხვადასხვა წრეებში.  სწორედ საზოგადოებამ უნდა შეუწყოს ხელი პრობლემის აქტუალურობას, რათა მის შესახებ მეტი ინფორმაცია გავრცელდეს, შედეგად სახელმწიფო  მეტად ჩაერთოს პროცესში და რეფორმების გზით შეძლოს სიტუაციის დარეგულირება.

რაც შეეხება არასამთავრობო სექტორს, აქ თავმოყრილია სხვადასხვა არასამთავრებო თუ საერთაშორისო ორგანიაზაციები,  ასევე ადამიანთა უფლებების დაცვაზე ორიენტირებული გაერთიანებები და სხვ. სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციები უნდა იყვნენ ყოველი უსამართლობის სადარაჯოზე და მის აღმოჩენისთანავე იღონონ ყველა ხერხი მის აღმოსაფხვრელად. 

მეტად მნიშვნელოვანია სხვადასხვა ორგანიზაციის პირდაპირი  ჩართულობა ამნისტირებული პატიმრების პრობლემების მოგვარებაში. იქნება ეს პიროვნული ურთიერთობის ფორმა,დახმარებისა და რეკომენდაციის გაწევა,  სარეაბილატაციო კონფერენციები, დღესასწაულები, ანგარიშები და მოსმენები, მხარდასაჭერი აქციები და სხვადასხვა აქტივობები. სწორედ არასამთავრობო ორგანიზაციები უნდა იყვნენ შუამავლები სახელმწიფოსა და ინდივიდებს შორის. ეს ორგანიზაციები უნდა დაეხმარონ ყოფილ პატიმრებს, კარგად გაიაზრონ სად და როგორ ილახება მათი უფლებები, გაუწიონ მათ ადვოკატირება, დაეხმარონ მიაწვდინონ ხმა სხვადასხვა ინსტანციებს. მოკლედ რომ, ვთქვათ არასამთავროვო ორგანიზაციები ერთგვარი დამცავი და დამხმარე მექანიზმი უნდა გახდეს ყოფილი პატიმრებისთვის.

არასამთავრობო ორგანიზაციების ფარგლებში, აუცილებელია აღვნიშნოთ სოციალური მუშაკის როლი ამნისტირებული პატიმრების პრობლემების მოგვარებაში. სოციალური მუშაკის უმთავრესი ფუნქციაა დაეხმაროს ინდივიდს თვითრეალიზეასა და საზოგადოებაში ინტეგრირებაში, მისთვის აუცილებელი რესურსების მოძიებასა და კრიზისამდელ მდგომარებამდე დაბრუნებაში.  სოციალური მუშაკი პიროვნულ, ფსიქოლოგიურ და, ხშირად, მატერიალურ დახმარებასაც კი უწევს ინდივიდებს. სოციალური მუშაკის საქმიანობას ხელი უნდა შეუწყოს ამა თუ იმ არასამთოვრობო ორგანიზაციამაც.  

ბუნებრივია რომ, ყველა ზემოთქმული მოვლენის გაუმართაობა ხელს უშლის ამნისტირებულ პატიმარს აქტიურად ჩაერთოს საზოგადოებრივ აქტივობებში. მაგალითისათვის, პრობლემას წარმოადგენს დასაქმების საკითხი.                                    ხშირ შემთხვევაში ყოფილი პატიმრები ნაკლებად „მოთხოვნადები“ (თუ შეიძლება ასე ითქვას) არიან. ნებისმიერი ორგანიზაცია, როდესაც არჩევანის წინაშე დგას, საშტატო თანამშრომლად აიყვანს მეტად ორგანიზებული და კვალიფიცირებული CV-ის წარმომადგენელს, ვიდრე ვთქვათ,  წარსულში ნასამართლევს. შედეგად, ყოფილ პატიმარს უჭირს თვითრეალიზაცია. თუნდაც ჰქონდეს შესაბამისი განათლება, დევიანტის როლი რატომღაც  „ნაკლეპროდუქტიულს“ ხდის  მას დამკვეთის თვალში.  არის შემთხვევები, როდესაც ეს ადამიანები პოულობენ სამსახურს, თუმცა როგორც წესი მინიმალური ანაზღაურებით. ჩნდება განცდა, თითქოს ამისთვისაც მადლიერნი უნდა იყვნენ.  თუმცა არის რამდენიმე ფაქტი,  როდესაც ამნისტირებული პატიმარი მეტი პრივილეგიებით სარგებლობს და სახელმწიფო სამინისტროების დეპარტამენტშიც კი ინიშნება მმართველად (პოლიტპატიმრების მაგალითზე). საბოლოო ჯამში, ეს იწვევს არათანაბარი პირობების განვითარებას, რაც სრულიად ეწინააღმდეგება დემოკრატიულ ღირებულებებს.                                 

 საჭიროა ცვლილებები !       

რასაკვირველია უნდა აღმოიფხვრას შერჩევითობის ამგვარი პრინციპი და ყოველგვარი სახის დისკრიმინაცია წარსული ქმედების გამო.

ასევე, აქ ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პრობლემა არის განათლება. უმეტესად პატიმრებს არ აქვთ შესაძლებლობა, მიიღოთ შესაბამისი განათლება და გათავისუფლების შემდეგ განაგრძონ  ჩვეულებრივი ცხოვრება. ეს, ძირითადად, არასრულწლოვან პატიმრებს ეხებათ, რადგან ისინი მცირე ასაკშივე ხვდებოდნენ ციხეში, სადაც არანაირი განათლების მიღების საშუალება არ გააჩნდათ. მივესალმებით, იმ ფაქტს, რომ სამინისტრომ უკვე გააფორმა მემორანდუმი სხვადასხვა უნივერსიტეტთან, რომლის ფარგლებშიც შემუშავდა საგანმანათლებლო კონცეფცია და სასწავლო პროგრამების შექმნაც დაიგეგმა. უნივერიტეტის პროფესორები მსჯავრდებულებს შეასწავლიან ბუღალტერიას, ბიზნეს-მენეჯმენტს, კომპიუტერს და ინგლისურ ენას. რასაკვირველია ეს გააუმჯობესებს პატიმართა ინტეგრაციას საზოგადოებაში და მათ რეალიზებას გათავისუფლების შემდეგ.

საქართველოში ჩატარებული კვლევის მონაცემების თანახმად, გამოკითხულ პატიმართა 73,5%-ს სრული ან არასრული საშუალო განათლება აქვთ. ამ ფაქტორის გათვალისწინებით, შესაძლებელია, შეიქმნას სამუშაო უნარ-ჩვევების შესაძენი და დასაქმების პროგრამები, როგორც ციხეში ყოფნის დროს, ასევე მაშინ, როდესაც პატიმარს ციხიდან გაათავისუფლებენ. ყველაზე მნიშვნელოვანი კი ისაა, რომ დასაქმებას შეუძლია გაზარდოს უნარ-ჩვევების დონე, სამუშაო გამოცდილება და ყოფილი პატიმრის შემოსავალი. ამიტომ პატიმრის სრული რესოციალიზაციიის განსახორციელებლად საზოგადოებაში საკმარისი არ არის მხოლოდ განათლების მიღება, არამედ აუცილებელია, მათი სამსახურით უზრუნველყოფა.                                                                                                                                უნდა შეიქმნას დამატებითი სამუშაო ადგილები, პროფესიული სასწავლებლები, სადაც პატიმარს შეეძლება დაეუფლოს ამა თუ იმ საქმიანობას და შედეგად კი დასაქმდეს და სასურველი ანაზღაურებაც მიიღოს. ამასთანავე მნიშვნელოვანია საკონსულტაციო საათები ფსიქოლოგთან, ექიმთან, სოც. მუშაკთან, რათა მათ შეძლონ საკუთარი თავის იდენტიფიცირება როგორც სოციუმის ჯანსაღი ერთეულის.

რაც შეეხება პატიმართა იმ ჯგუფს, რომლებსაც განათლება უკვე ჰქონდათ მიღებული, მათ არ უნდა ჰქონდეთ საკუთარი პროფესიით დასაქმების პრობლემა, მხოლოდ იმიტომ რომ ისინი სასჯელმოხდილი პირები არიან. დაუშვებელია ყოველგვარი დისკრიმანაცია.

როგორ მივაღწიოთ შედეგს?

 სარეაბილიტაციო პროგრამების განხორციელება;
 – პატიმრებს მუდმივი კონტაქტი უნდა ჰქონდეთ ფსიქოლოგებთან,სოციალურ მუშაკებთან, რომლებიც მათ მორალურ მხარდაჭერას აღმოუჩენენ;

– სახელმწიფომ უნდა უზრუნველყოს გათავისუფლებულ პატიმართა დასაქმება და მათი მუშაობის კონტროლი. ამ საკითხებში ჩაბმული უნდა იყოს მასმედია, რომელიც  საზოგადოებას ინფორმაციას მიაწვდის ასეთი ადამიანების შესახებ, რაც სოციუმში  უფრო მეტად გაზრდის მათ ნდობას;

– ასევე, სასურველი იქნება, თუ ყველა ყოფილ პატიმარს ეყოლება თავისი აგენტი, რომელიც რეკომენდაციას გაუწევს და თავდებში  ჩაუდგება მას, ვისაც დასაქმების სურვილი ექნება;

–  სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების საკითხების სამინისტრომ უნდა შექმნას ორგანიზაცია, რომელიც შესთავაზებს კომპანიებს ყოფილი პატიმრების დასაქმებას.

– კარგია თუ მოხდება სხვადასხვა სახის წამახალისებელი კამპანია. მაგალითად, ვაუჩერების დარიგება, ჯანმრთელობის დაზღვევის გაფორმება და სხვ;

 საბოლოო ჯამში უნდა ითქვას, რომ ნებისმიერი კანონის და სახელმწიფოს მიერ წამოწყებული კამპანიის წარმატება და განხორციელება დამოკიდებულია საზოგადოების მზაობაზე.  საზოგადოება  უნდა იყოს გარანტი იმისა,რომ რესოციალიზაციის პროცესი სწორად განვითარდეს. ამ ფაქტორის გათვალისწინებით, შეგვიძლია ვთქვათ,რომ სახელმწიფო სტრუქტურებისა და მოსახლეობის ურთიერთმხარდაჭერა პრობლემის მოგვარების შესაძლებლობას განაპირობებს.

 მეორეს მხრივ, უმნიშვნელოვანესია, რომ თავად პატიმრებისგან მოდიოდეს რესოციალიზაციის და საზოგადოებაში ინტეგრაციის სურვილი. ეს არ უნდა იყოს ცალმხრივი პროცესი, პირიქით, აქ, უმნიშვნელოვანესია ურთიერთქმედება და პატიმრების მონდომება. საქართველოს კანონის – „პატიმრობის შესახებ“ – მიხედვით, მსჯავრდებულის რესოციალიზაცია არის მსჯავრდებულში საზოგადოების, სხვა ადამიანების, ზნეობის ნორმებისა და ადამიანთა თანაცხოვრების დამკვიდრებული წესებისადმი პატივისცემისა და პასუხისმგებლობის გრძნობის ჩამოყალიბება.

ხაზგასასმელია რელიგიის მნიშვნელობა პატიმრების დახმარების პროცესში. უცხოეთის უამრავ ქვეყანაში რელიგია, რომელიც XVIII-XIX საუკუნეებში რეაბილიტაციის ერთ-ერთი მთავარი კომპონენტი იყო, ახლა განიხილება, როგორც ყოფილი პატიმრების დახმარების სერიოზული მეთოდი. ადრე პატიმარი აღიქმებოდა, როგორც ცოდვილი და მისი მთავარი განკურნება მდგომარეობდა იმაში, რომ ნებით თუ ან ძალდატანებით იგი ეკლესიისა და სულიერებისაკენ მიებრუნებინათ. იგივე აღინიშნება საქართველოს ციხეებში. ხშირად პატიმრები საკუთარი ძალებით აგებენ ციხის ტერიტორიაზე ეკლესიებს. საკუთარი ძალებითვე ცდილობენ, ეკლესიის მოხატვას და საეკლესიო რიტუალების ჩატარებას, მაგრამ უნდა აღინიშნოს, რომ საქართველოში არ არსებობს რაიმე რელიგიური სარეაბილიტაციო პროგრამები ყოფილი პატიმრებისთვის, ხოლო რაიმე დახმარების გაწევა რელიგიის მხრიდან დამოკიდებულია თითოეული მოძღვრის ძალისხმევაზე და პირად მონდომებაზე. კარგი იქნება თუ მოხდება ამგვარი სარეაბილიტაციო პროგრამების ჩატარების უზრუნველყოფა მორწმუნე ადამიანებისთვის.  18-is chatvlit

  

               რა არის ჩვენი პროექტის მიზანი?

    პირველ რიგში, ჩვენი უმთავრესი მიზანია ხელი შევუწყოთ საკითხის აქტუალობას; მედიას ამ კუთხით დიდი როლი უკავია. მას  დღეს დიდი ძალაუფლება აქვს. იგი ერთგვარად აყალიბებს ადამიანებში ხედვას; ხშირ შემთხვევაში მედია უწყობს ხელს სხვადასხვა საკითხის აქრტუალობას. თუ ამნისტირებულ პატიმართა ცხოვრების დეტალები ხშირად იქნება გაშუქებული მედიაში და ჟურნალისტებიც ხშირად დაუთმობენ თავიანთ დროს ამ პრობლემას, საზოგადოებაც უფრო მეტად გაეცნობა არსებულ საკითხს. უფრო მეტი ადამიანი დაინტერესდება ამნისტირებული პატიმრების არსებულ ყოფაზე.  საზოგადოება დაფიქრდება თავიანთ დამოკიდებულებაზე და იმ სტერეოტიპებზე,რომელიც დღემდე წამყვანია ჩვენს საზოგადოებაში. მედიას შესწევს ძალა საზოგადოებას აჩვენოს რა არის სინამდვილე, დაააფიქროს და გადამწყვეტი ნაბიჯები გადაადგმევინოს. ამ მხრივ, კარგი იქნება თუ პერიოდულად მოეწყობა სხვადასხვა რეპორტაჟების, პრეზენტაციების ჩვენება. რეპორტაჟები, ვთქვათ ამნისტირებული პატიმრების ყოფის შესახებ გათავისუფლების შემდეგ; პრეზენტაციები, ისეთ თემებზე, როგორიცაა, “როგორ გავუწიოთ დახმარება გათავისუფლებულ ადამიანს”, “ყოფილი პატიმარი – დამნაშავე არაა” და სხვ.

 მართალია, მხოლოდდამხოლოდ,  მედია ამ საკითხში ვერაფერს გახდება, თუმცა მედიის გარეშე 21–საუკუნეში რთულია საზოგადოებას მიაწვდინო ხმა, მისი რეაგირება გამოიწვიო და სასურველ მიზანსაც მიაღწიო. ამიტომაც ჩვენი უმთავრესი მიზანია მედია აქტიურად ჩავრთოთ ამ პრობლემის ირგვლივ.

 პ.ს. პროცესი უკვე დაწყებულია. თქვენ (ჯგუფელები) მეტი შეიტყვეთ ამნისტირებული პატიმრების უამრავი პრობლემის შესახებ J .

გამოყენებული ლიტერატურა

http://www.mcla.gov.ge
http://www.geostat.ge
http://www.netgazeti.ge
http://www.tetrebi.org.ge
http://www.georgianamerica.com

„ვეფხისტყაოსანი“- ქართული საპნის ოპერა“

55-ე სკოლის მე-8 კლასის მოსწავლემ მარი ნადირაძემ გააპროტესტა „ვეფხისტყაოსნის“ სწავლება მაშინ ,როდესაც კლასის დამრიგებელმა ბავშვებს დაავალა დაეწერათ თემა – რატომ არ მომწონს ვეფხისტყაოსანი?

„მე არ მომწონს „ვეფხისტყაოსანი“  და მას ბევრად მირჩევნია გალაკტიონი ან სხვა რომელიმე პოეტი. ეს პოემა ჰგავს საპნის ოპერას და მას მხოლოდ გამოცდების გამო ვსწავლობთ. ჩემთვის ადამიანი, რომელიც ტირის მიუღებელია, მითუმეტეს მამაკაცი,“- დაწერა მარიამმა.

მარიამის მსგავსად ფიქრობდა და, ეს თემის წერის დროსაც აღნიშნა, კლასის უმრავლესობამ. მათი არგუმეტი ძირითად ისაა, რომ  „ვეფხისტყაოსნის“ შინაარსი  უინტერესოა და დღევანდელი სერიალების ტიპური მაგალითია. მე-8 კლასის მოსწავლეებისათვის ძველი ქართული სიტყვები გაუგებარია და რთულად ისწავლება.

პრომლება არა მხოლოდ კონკრეტულ სკოლასა და კლასში მდგომარეობს, არამედ გაცილებით უფრო მასშტაბურია. მსგავსი შემთხვევები სხვა სკოლებშიც მომხდარა. სწორედ ამიტომ,  „ვეფხისტყაოსნის“ პოპილარიზაციის მიზნით, შეიქმნა საიტი rustavelionline.ge, რომელსაც სოციალურ ქსელ facebook-ზე საკუთარი გვერდიც აქვს გახსნილი. მას 235 მოწონება აქვს.  იდეა განახორციელა და მთლიანად პროექტი დააფინანსა არასამთავრო ორგანიზაცია ლიბ. ჯი-მ (2011 წელი) და ხორციელდება თბილისის საკრებულოს ხელშეწყობით.

საიტის მიზანია დაეხმაროს მკითხველს პოემის უკეთ გაცნობასა და გაგებაში. მეორე საკითხია, რამდენად მიღებულია საიტის მეშვეობით „ვეფხისტყაოსნის“ შესწავლა. მე-8 კლასის მოსწავლეთა შეხედულებებს არ მოელოდა კლასის დამრიგებელი, ლია გაგნიძე, რომელაც საკამოდ მძაფრად აღიქვა ყოველივე. ჩვენ შევეცადეთ გაგვეგო მისი აზრი და პოზიცია; რამდენად ეთანხმება, რომ მოსწავლემ დაიხმაროს საიტი.

ქალბატონ ლიას შევხვდი 55-ე სკოლის „ქართულ კლასში“ (ასე ეძახიან კლასს, სადაც მხოლოდ ქართული ენისა და ლიტერატურის გაკვეთილები ტარდება). ინტერვიუს ხშირად გვაწყვეტინებდნენ , რის გამოც  რესპონდეტს აზრი ეფანტებოდა და ყურადღება სხვა თემისაკენ გადაჰქონდა.

რაც შეეხება კლასს, თვალში მოგხვდებათ ფოტოები, რომელზეც   ირანის ღირშესანიშნავი ადგილებია ასახული და იქვე შეამჩნევთ  ილიასა და აკაკის ავტოპორტრეტსაც.

_ ბიდიში, რომ გალოდინე. სემესტრის ბოლოა და სკოლაში „არაეულობაა“.

_ რატომ უწოდეს ბავშვებმა “ვეფხისტყაოსანს” საპნის ოპერა. რა არის ამის მიზეზი? 

ბავშვებმა „ვეფხისტყაოსანს“ „საპნის ოპერა“ პირობითად უწოდეს, რადგან დაინახვეს ზღაპრის ელემენტები. ჩემი დაკვირვებიდან გამომდინარე მასწავლებელმა უნდა განუმარტოს მოსწავლეს, რომ უფრო ძლიერი და ფსიქოლოგიური მდგომარეობის მიხედვით შეუდრეკელია ის მამაკაცი, რომელიც მეტად „აღვარღვარებს“ ცრემლებს. ამიტომაცაა, რომ პოემაში შეუძლებელია ტარიელი ერთდროულად ათი ათასი მოწინააღმდეგე მოიგერიოს და ამავე დროს იყოს სუსტიც.

_ მოგწონთ „ვეფხისტყაოსანი“ ასეთი სათაურით და თუ წამოგიჭრიათ სხვა კლასშიც ეს თემა?

მაგალითად, მე-7 კლასში, მაშინ იყო ამ თემის შესახებ საუბარი. ამ პერიოდში ისწავლება მხოლოდ ერთი თავი, თუმცა მე მივაწოდე შეინაარსი მთლიანად. მეგონა, რომ არ მოეწონებოდათ ამ სახით მიწოდებული მასალა და ეს აგრესიას გამოიწვევდა, მაგრამ მოხდა პირიქით. ზღაპრის დონეზე მოყოლილმა ამბავმა დააინტერესა მე-7 კლასელი ბავშვები და თქვეს, რომ უკეთესი იქნებოდა თუ შინაარსის სახით მივაწოდებდით. ფაქტია, ზეპირად სწავლა არავის უყვარს და პრობლემა სწორედ ამაშია. მოსწავლე ვერ იგებს სიტყვებს ისე, როგორც  საჭიროა.

_ ზეპირი თხრობის მოთხოვნის გაუქმების შემთხვევაში, ხომ არ შეიცვლება მოსწავლეების დამოკიდებულება?

დღეს თხრობას აღარავინ ითხოვს, მხოლოდ რამდენიმე კუპლეტია დატოვებულ საზეპიროდ. მაგრამ მე ამას ნაწილობრივ ვეთანხმები. სრულიად წარმოუდგენელია ჩემთვის, რომ ბავშვებმა ზეპირად არ იცოდნენ მაგალითად „ავთანდილის ანდერძი“, პოემის შესავალი, სადაც დევს მთლიანად ცხოვრების არსი და დანიშნულება.

_  ფაქტია, გამოიკვეთა ურთიერთსაწინააღმდეგო აზრი. პირველი, ბავშვებს უჭირთ პოემის გაგება, სურთ შინაარსის სახით მიეწოდოთ. ამავე დროს ამბობთ, რომ აუცილებელია პოემის ნაწილის ზეპირად ცოდნა?

პრობლემა თავად მასწავლებელშია, რომელმაც პოემა სწორად უნდა მიაწოდოს მოსწავლეს. გამოიჩნოს დიდი მოთმინება; დააინტერესოს ბავშვი და ყოველი სიტყვა აუხსნას დეტალურად. მან უნდა შეძლოს ინტერესი აღუძრად მოსწავლეს.

_ რამდენად შესაძლებელია ყოველივეს მიღწევა გაკვეთილის განმავლობაში, რომელიც 45 წუთს გრძელდება ?

რა თქმა უნდა, შეუძლებელია, მაგრამ მასწავლებელმა უნდა დააინტერესოს მოსწავლე და შედეგიც  იქნება.

_ რამდენად წარმოგიდგენიათ „ვეფხისტყაოსნის“ სრულიად ამოღება სწავლის პროგრამიდან?

ამ შემთხვევაში სკოლა საერთოდ უნდა დაიხუროს და ვისხდეთ სახლში. მიწას ვურტყათ თავი და ასე ვიყოთ.  „ვეფხსიტყაოსანი“ დიდი სიბრძნეა, რომელსაც აქვს ყველაფერზე პასუხი.

_ როგორია ზოგადი ფონი, რამდენად ფიქრობს დღევანდელი  „ქართული სკოლა“ იმ კონკრეტული მე-8 კლასელის მსაგვსად ?

 დღეს თავიდან ბოლომდე პოემას აღარ ვასწავლი, მაგრამ გაურკვევლობა ძირითადად არის დაბალი კლასის მოსწავლეებში. სხვა ვითარებაა სტუდენტებში, რომლებიც ადეკვატურად აფასებენ „ვეფხისტყაოსნის“ ღირებულებას; შესაძლოა არ მოსწონდეთ და არ აღიარებნდენ. როდის ხდება ამ აზრებისა და შეხედულებების გარდატეხა, არ ვიცი.

ოდნავ თემიდან გადახვევაა, მაგრამ მინდა ერთი ფაქტი გავიხსენო. დაახლოებით 11 წლის წინ, „მაგთის“ ჟურნალში დაიბეჭდა ჩვენი სახელმოხვეჭილი რეჟისორის, რობერტ სტურუას ინტერვიუ, რომელშიც იგი ხაზს უსვამს ფაქტს, რომ ვეფხვებთან და ლომებთან ჭიდილი არის ერთგვარი ზღაპარი; „საერთოდაც იდიოტობაა“-თქვს სტურუამ და დაამატა, რომ გეგმავდა პიესის დადგმას რუსთაველის თეატრის სცენაზე. მიზანსცენა იქნებოდა ყუთი, რომელშიც თავმოყრილი უამრავი წიგნიდან, მოქმედი პირი ამოიღებს ერთს და აბზაცის წაკითხვის შემდეგ მას მოისროლებს, როგორც უვარგის ნივთს. ეს ინტერვიუ დიდი ხნის წინ წავკითხე, მაგრამ დღემდე მახსოვს, რადგან საშინლად აღვშფოთდი და წარმოუდგნლად მიმაჩნდა მსგავსი  შეფასება და პოზიცია.

_ შეიქმნა საიტი (rustavelionline.ge), სადაც არის აუდიო მასალა; ონლაინ ლექსიკონი და პოემის სრული ვერსია. რამდენად სწორად მიგაჩნიათ, რომ მოსწავლემ ამ საიტის დახმარებით ისწავლოს?

 ვინაიდან დღეს არის „კომპიუტერული ეიფორია“ და მის გარეშე წარმოუდგენელია ცხოვრება, რატომაც არა, თუ ეს საიტი ნამდვილად დაეხმარება ბავშვს სწავლაში, მაშინ თანახმა ვარ. ცუდს ვერაფერს ვხედავ, მაგრამ მთავარია არ იყოს დაშვებული შეცდომა რაიმე სახით.

_ არასწორი კრიტიკა „ვეფხისტყაოსნის“ მიმართ ბოლო წლების ტენდენციაა, თუ ეს ყველა დროისათვის იყო დამახასიათებელი?

 ყველაფერი გასაგები არასოდეს ყოფილა, მაგრამ ჩემს ბავშვობაში უკმაყოფილებას თამამად ვერავინ გამოთქვამდა. პრობლემა არის საკუთარი აზრის თავისუფლად გამოთქმაში. ჩემი აზრით, „ვეფხისტყაოსანი“ უდნა ისწავლებოდეს ერთი წელი და ისიც მაღალ კლასში.

_ პრობლემას განათლების სისტემასა და მის რეფორმებში ხომ არ ხედათ?

 შესაძლოა „ვცოდავთ“ იმაში , რომ პროგრამას ვადგენთ არასწორად და მე-5 კლასელს ვასწავლით ესოდენ რთული პოემას; ვითხოვთ მისგან გაგებას. სასწავლო პროგრამას ადგენენ კონკრეტული ჯგუფები და შემდეგ შემოაქვთ სკოლებში. ჩვენც ამ წიგნების შესამაბისად ვასწავლით.

ქალბატონ ლია გაგნიძესთან ინტერვიუს დროს, საუბარში ჩაგვეჭრა ხელოვნებათმცოდნე თამარ ნოზაძე, რომელმაც თავისი აზრი გამოთქვა ამ საკითხთან დაკავშირებით.

„მოსწავლე თუ „ვეფხისტყაოსანს“ საპნის ოპერას ადარებს, ეს მისი პრობლემაა. მას არ უდნა გაიზიაროს ეს საკითხი, ნუ ეხლა მათ პორნოების ყურება უფრო მოსწონთ.

არ გადამრიოთ ხალხნო. აქ მამაკაცის ტირილი კი არა, ზოგადად სახეა აღებული ადამიანის, ვაჟკაცის. რატომ ვერ იგებენ? იმიტომ , რომ დებილი ბავშვები არიან. ხომ არსებობენ „პიდარასტები“, ნეკროფილები. მათ უნდა დავუგდოთ ყური?

ეს არის  დაბალი დონის აზროვნება. რატომ ვერ ხედავს ბავშვი რეალურ სახეს? რადგან არსებობს „კიჩი“, იგივე მდარე ხარისხის ხელოვნება. გამომდინარე იქიდან, რომ 21-ე საუკუნეში „კიჩის“ მოყავრულები მეტნი არიან, ამიტომ ყველას შეუძლია თქვას, რომ „ჯოკონდა“ მსუქანი ქალია და მეტი არაფერი. აგრესიას იწვევს ოჯახი, უსექსობა,; ყველაფერი ერთად და ცოტანი არიან რჩელები“.

_ ვთქვათ, მე როგორც მოსწავლეს, არ მომწონს „ვეფხისტყაოსანი“ და არ მინდა მისი შესწავლა. ამ შემთხვევაში რა არის გამოსავალი?

ძალიან მარტივად; ეს თქვენი პრობლემაა. შეიძლება არ მომწონდეს შვიდი საოცრებიდან ერთ-ერთ. არ გინდა  ნაღდი, გირჩევნია „დიშკა“, მაგრამ ის დროს უძლებს; ის მაინც საოცრებად რჩება. ამ ტენდენციის გაგრძლების შემთხვევაში, ამაყად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ საზოგადოება აღარ არსებობს; ის ნულის ტოლფასია. ბავშვი, რომელიც არ კითხულობს და უყურებს პორნოებს – ეს საქართველოა; დაბალი დონე, რა თქმა უნდა.  ყოველთვის იყო სიქაჯე და იქნება.

55-ე სკოლიდან გამოსული, განვიხილავდი ინტერვიუს და ემოციებით დატვირთული უნივერსიტეტში ვბრუნდებოდი, მაშინ, როდესაც შემთხვევით ჩამიარა განათლებისა და მეცნიერების მინისტრმა დიმიტრი შაშკინმა. ის საჩუქრის საყიდლად შედიოდა საიუველირო მაღაზიაში. მეც, პერსპექტივაში ჟურნალისტმა, არ გავუშვი შანსი ხელიდან და დაველოდე მის გამოსვლას. მანქანისაკენ მიმავალმა მცირე კომეტარი გააკეთა პრობლემასთან დაკავშირებით.

_ რას ფიქრობთ იმის თაობაზე, რომ „ვეფხისტყაოსანს“ საპნის ოპერას ადარებენ ?

ყველას თავისი შეხედულება და გემოვნება აქვს; მათი უფლებაა ხმამაღლა გამოთქვან თავიანთი აზრი.

_  პრობლემის ირგვლივ მოჰყავთ ერთ-ერთი მტკიცე არგუმენტი, რომ შეიძლება სასწავლო პროგრამა არ იყოს გამართული და საჭიროებდეს დახვეწას.

ეროვნული სასწავლო გეგმა შედგენილი და დამტკიცებულია. მას ვერავინ შეცვლის.

“აკრძალული ხილი ” (ადამი და ევა)

  მრგვალ ბაღში უყვარს ყოფნა. ახლაც აქ არის და “parliaments” ეწევა. ზის და თავისთვის ფიქრობს. სიგარეტის ბოლში გაჟხენთილი ფიქრები არ ასვენებს. აზრები ერთმანეთში ერევა და მთლიანად თავის სურვილებშია წასული. უცებ დღის სინათლემ იკლო, თვალი გაახილა და დაინახვა ბიჭი, რომელიც ამ კვამლში აპირებდა გასვლას.

“მიყვარს”-თქვა გოგომ…

“მეც მიყვარს,-“თქვა ბიჭმა და გაიღიმა.

გავიდა 5 წუთი და ისინი ერთად ისხდნენ ნრგვალ ბაღში. საუბარი დაიწყო სიგარეტით ხელში, შემდეგ ღიმილი, მერე საერთოც გამონახვეს; 877 322333; 895 585010… (ჩვეულებრივი ამბავია).

პირველად გოგომ დაურეკა, ბიჭსაც არ დაუყოვნებია, რატომაც არა, როცა ამის სურვული ქონდა. ბევრი შეხვედრა, პაემანი არ იყო საჭირო, რომ გოგოს მეგობრის სახლში მარტო დარჩენილიყვნენ. გოგო  მთლიანად მიეცა თავის სურვილებს.

ეს იყო სიამოვნების, ერთფეროვნების დაძლევის, სიახლის დასაწყისი. დიდიხანია ორივეს უნდოდა ურთიერთბა რაიმე  ვალდებულების, ზედმეტი პასუხისმგებლობის გარეშე. “ეს რეალობაა,”-თქვა გოგომ.

აქ არ იყო, ან ჯერჯერობით არ ყოფილა რაიმე გრძნობები, უბრალოდ ერთად ყოფნა სიამოვნებდათ.

ასე გაგრძელდა გარკვეული პერიოდი. ამასობაში მოხდა ის, რაც სავსებით რეალურია. ერთმანეთს შეეჩვივნენ.

ეს ყველაფერი ჰგავდა ჯაზს, რომელიც ნელ-ნელა ჩაგითრევს, გასიამოვნებს, მიგაჩვევს და შეგაყვარებს…

ახლა უკვე ეღთად ცხოვრობენ, მაგრამ ამისთის რაიმე ოფიციალური საბუთი არ სჭირდებათ, არც ეკლესიის კურთხევა და მშობლების დალოცვაა აუცილებელი. თუმცა, გარემომ მაინც თავისი ქნა. ე.წ.-მა საზოგადოებამ მაინც გააყოლა თვალი; თავისი ბინძური ენა არენაზე გამოიტანა და შეუდგა მძიმე როკის დაკვრას.

“მერე რა”…

პრობლემა ყველგანაა; მოთუმეტეს მარტო და დამოუკიდებლად ცხოვრებას თავისი სირთულეები ახლავს. განსაკუთრებით კი მაშინ, როცა ფიქრობ კომფორტზე, უფრო მეტ შესალებლობაზე, მრავალფეროვნებაზე…

გოგო ბიჭთნ შესახვედრად მიდიოდა, როცა კაზინო    “Adjarabet-თან ვიღაც გამოვარდა, ბედნიერებისგან გაჰყვროდა და აღარ იცოდა როგორ გამოეხატა, რომ სულ რაღაც რმდენიმე წუთს წინ მოიგო 80 000 ამერიკული დოლარი.   პირველივე შემხვედრს მივარდა და უთხრა: “მე ვდებ და შენ თამაშობ, შენც უნდა გაგიჟდე”. ეს პირველი შემხვედრი კი ის გოგო იყო. დაიბნა , მაგრამ მაინც არ უნდოდა წასვლა ( ეს, ხომ, კაზინოა როგორმე მის გარეშეც).

მოკლედ, თვითონაც არ ჰქონდა გაცნობიერებული , რომ უკვე სათამაშო მაგიდას ეჯდა და  5 000 დოლარით დაბუნდა შინ. ამას მოყვა კამათი, ჩხუბი, მაგრამ მალე  ყველაფერი დაწყნარდა.

სამსახურის გარეშე ყოფნამ, მუდამ მშობლების კმაყოფაზე ცხოვრებამ, ახალგაზრდობის გამოუცდელობამ, კოფორტზე ოცნებამ, მაინც თავისი ჰქნა. ბიჭს დაურეკა და უთხრა, სადაც იყო.

ჯერ მოიგეს, მერე მოგებული ნახევარი წააგეს. შემდეგ ერთმანეთს შეჰპირდნენ ეს ბოლო იქნებაო. მერე თითქოს მართლა შეწყვიტეს, მაგრამ ახლა ორივეს შიგნიდან რაღაც ექაჩებოდა. გონებაში წარმოთქმული სიტყვები: “ეს ბოლოა”. ერთმანეთს ვეღარ უმჟღავნებდნენ, მაგრამ მაინც ახერხებდნენ იქ წასვლას (როცა სურვილი გკლავს, ნამდვილად, მოახერხებ).

ახალს არაფერს ვიტყვი. რა მიხვედრა უნდა, რომ ამ ყველაფერს მოყვა ვალები; უფრო მეტი გაჭირვება; პრობლემა. ორივემ იცის თავისი დანაშაული.

ბიჭმა: “შენი ბრალია, შენ დაიწყე ყველაფერი…”

გოგომ: “რატომ შემხვდა ის ბიჭი; მისი ბრალია; მაპატიე…”

ამას არ ეტყვიან ერთმანეთს, ან რა საჭიროა.

ახლა ნამდვილად აქციეს ზურგი. აღარც მშობლები არ არიან, ჩვენმა ე.წ. საზოგადოებამაც საერთოდ შეწყვიტა ჭორაობა და ლანძღვა; აღარც როკის დაკვრა ეხალისებოდა.

“თვიური შემოსავალი” ეკლესიის წინ მიმავალი ხალხის მიერ გაწეული დახმარება. გამოგდებულები, ჭუჭყიანები, გამწარებულები, გალოთებულები დგანან და ერთმანეთი ეზიზღებათ.

სამყაროს პარალელურად

ეს არის ადგილი, სადაც სრული თანასწორობაა.  სადაც არ არსებობს სქესობრივი, რასობრივი, რელიგიური, სოციალური თუ ეკონომიკური სხვაობანი. თქვენ რთავთ კომპიუტერს, შედიხართ სასურველ მისამართზე და ივიწყებთ ყოველდღიურობას. მონაწილეობთ მილიონობით ადამიანთან ერთად ხელშეკრულ ბრძოლაში ვინმე ნელტარიონის წინააღმდეგ, რათა გადაარჩინოთ მსოფლიო დიდი ბოროტებისაგან.

ონლაინ თამაშები XXI საუკუნის აღმოჩენას წარმოადგენს. ეს არის გასართობი საშუალება, როგორც რიგითი სკოლის მოსწავლისათვის, ასევე მსოფლიოს მასშტაბით ცნობილი მსახიობისთვისაც და ა.შ რაოდენ გასაკვირიც არ უნდა იყოს,  სახელმწიფოს მეთაურნიც კი პოულობენ დროს კომპიუტერული თამაშებისთვის, მაგალითისთვის, დიმიტრი მედვედევი,რომელმაც არაერთ პრესკონფერენციაზე განაცხადა, რომ ის ხშირად ერთობა ამ გზით. აღსანიშნავია, ამერიკის თავდაცვის მინისტრი, რობერტ გეიტსი, რომელმაც პირდაპირი სატელევიზიო ჩართვის დროს, ერაყში მიმდინარე საომარი მოქმედებები შეადარა ერთ-ერთ კომპიუტერულ თამაშში ფრაქციებს შორის არსებულ დაპისრისპირებას. არსებობს უამრავი სხვა მაგალითი, რომელიც ადასტურებს კომპიუტერული თამაშების პოპულარობას.

უმეტეს შემთხვევაში ონლაინ თამაშები გასცდა რიგითი გასართობი სფეროს ფარგლებს. ბევრი „თამაშომანისთვის“ ეს ყოველივე ცხოვრების  წესად იქცა. მათ რეალობის ფარგლებს მიღმა, აქვთ კიდევ ერთი, საკმაოდ საინტერესო და დატვირთული სამყარო, სადაც თითოეულ მათგანს განსაკუთრებული როლი და მნიშვნელობა აქვთ. უმეტეს შემთხვევაში, მოთამაშეები უმეგობრდებიან ერთმანეთს, ხშირად აწყობენ შეხვედრებს, თუკი სამყაროს ერთ კუთხეში იმყოფებიან. აქ არსებობს ისეთი ტიტულები, როგორიც არის ულამაზესი მისის გამოვლენა ონლაინ მოთამაშეებს შორის, ინტელექტუალური და სპორტული შეჯიბრები და ა.შ. მათი ლეკსიკონი გამდიდრებულია სფეციფიკური სიტყვა-ტერმინებით, რომელნიც ბევრი ჩვენგანისთვის სრულიად გაუგებარია. მოკლედ რომ ვთქვათ, ონლაინ თამაშებმა შექმნა სრულიად ახალი ფენა, რომელიც ყველანაირ სხვაობას უარყოფს და მიზანდასუხალად მიიწევს საერთო მიზნის მიღწევისაკენ. ძალა ხომ ერთობაშია.

World of Warcraft – არის ონლაინ თამაშების უპირობო მეფე. მას საფუძველი ჩაეყარა ჯერ კიდევ 1994 წელს და მას შემდეგ იგი არის აბსოლუტური ლიდერი ამ სფეროში. მის მომხმარებელთა რიცხვი 2010 წლის მონაცემებით 12 მილიონს აღემატება, რისთვისაც თამაში გინესის რეკორდების წიგნშიც მოხვდა. აქ, შესაძლოა, მსოფლიოს გადარჩენაში, თქვენ ისეთი ადამიანები გეხმარებოდნენ, როგორებიც არიან, ბარაკ ობამა, ბონო, ბრედ პიტი და სხვანი.  World of Warcraft-მა შექმნა უდიდესი, სრულიად ახალი სამყარო. იმისათვის, რომ თქვენ გაეცნოთ მას დაგჭირდებათ თვეები და წლებიც კი.

თუკი ვინმე აკეთებს რაიმეს მსგავს, აუცილებლად მოიძებნება ათასობით ადამიანი, რომელიც იტყვის, „ეს იყო World of Warcraft-ში  და იყო გაცილებით უკეთ გაკეთებული!“ . სწორედ ეს არის დამსახურებული სახელი და პოპულარობა. ამ ყოველივეს კი შენარჩუნება უნდა. ონლაინ მოთამაშეები საკმაოდ მომთხოვნ ფენას წარმოადგენენ. ამიტომაც თამაშის შემქმნელები მუდმივად ცდილობენ თავიანთი ქმნილების დახვეწას და  პერიოდულად გარკვეულ სიახლეებს სთავაზობენ თავიანთ მომხმარებელს.

Warcraft-ის სამყაროში თქვენ შეიძლება იყოთ ამა თუ იმ რასის ლიდერი, რომელსაც აკისრია უდიდესი პასუხიმსგებლობა,  ექიმი, რომელიც კურნავს მებრძოლებს, სასულიერი პირი ან მეომარი… ამ სიის გაგრძელება დაუსრულებლად შეიძლება, რადგან თამაშის პერსონაჟთა რაოდენობა წლიდან წლამდე მატულობს და მეტად მრავალფეროვანი ხდება.

მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ ონლაინ თამაშები შემთხვევათა 95%-ში არის ფასიანი სიამოვნება. იმისათვის რომ გახდეთ World of Warcraft-ის მომხმარებელი თქვენ უნდა გადაიხადოთ 50 აშშ. დოლარის საფასური, ხოლო ყოველთვიური გადასახადი 14 ამერიკულ დოლარს შეადგენს. ამასთანავე არსებობს პრეცედენტი, როდესაც პერსონაჟი გაიყიდა 18 000 ევროდ.

საინტერესო ფაქტები World of Warcraft-ის შესახებ :

–         ცნობილი შემთხვევები, როდესაც ხანგრძლივმა თამაშმა გამოიწვია ფატალური შედეგი.  ასე, 2005 წლის ოქტომბერს მრავალდღიანი თამაშის შემდეგ გარდაიცვალა ჩინელი გოგონა.

–         2009 წლის 27 თებერვალს სოციალური დახმარების მსოფლიო ორგანიზაციამ – The Youth Care Foundation-მა განაცხადა რომ, კომპიუტერული თამაშების სამყაროში Warcraft-ი შეიძლება გავუტოლოთ კოკაინს. ისინი ამტკიცებენ რომ, არსებობს ონლაინ თამაშებზე დამოკიდებულების უამრავი შემთხვევა და ამ შემთხვევათა უმრავლესობაში დიდი წვლილი მიუძღვის სწორედ ამ თამაშს. ამას გარდა თამაშის გამოსვლის შემდეგ თვითმკლვლელობათა რიცხვმა ონლაინ მოთამაშეებს შორის, მკაფიოდ იმატა.

–         თითქმის არცერთი შეხვედრა ამერიკის პრეზიდენტსა და სტუდენტებს შორის არ გამართულა კითხვების გარეშე ამ თემის მიღმა.

–         მუსლიმანურ ქვეყნებში აკრძალულია ონლაინ-თამაშები, თუმცაღა მომხმარებელთა 15%-ს სწორედ მუსლიმანები წარმოადგენენ.

უამრავი ყოფილი მოთამაშისგან თქვენ გაიგებთ, რომ ეს იყო თვეები და წლები, რომელნიც მათ მართლაც რომ დაკარგეს, თუმცა ეს იყო დრო, როცა მათ იგრძნეს ერთობა და ძალა.  ეს არის სამყარო, სადაც  ყველამ იცის, ერთიანი მიზნის მისაღწევად მსოფლიო უნდა გაერთიანდეს.

ყოველი მინუსისა თუ პლუსის მიუხედავად, ნათელია, დღევადელობა წარმოუდგენელი ხდება ვირტუალური სამყაროს გარეშე.

ჩიკატილო და კორპორაცია

სერიული მკვლელები ბევრად განსხვავებულნი არიან ჩვეულებრივი მკვლელებისგან. ადამიანთა უმეტესობა მკვლელობას რაღაც ვნებისა და აღელვების დროს სჩადის. როცა მკვლელობის გამოძიების საკითხი დგება, თავდაპირველად უმეტესად ოჯახის წევრებს უყურებენ ხოლმე ეჭვმიტანილის სტატუსით, რადგან ჩვენს დროში ხშირად ხდება მკვლელობები ახლობლების ხელით, ანგარებისა, ფინანსური, თუ სხვა სარგებლის მიღების გამო. სერიული მკვლელები კი ყველასგან განსხვავდებიან, მათი მსხვერპლნი უმეტესად უცნობი ადამიანები არიან.

FBI-ს მიხედვით სერიული მკვლელი არის პიროვნება, რომელსაც ჩადენილი აქვს 3 ან მეტი ადამიანის მკვლელობა 30 დღეზე მეტი პერიოდის განმავლობაში.

და მაინც, რა ქმნის სერიულ მკვლელს, რა მიზეზით ხდება ადამიანი ასეთი ცივსისხლიანი?
ზოგიერთი ფიქრობს, რომ ამას იწვევს თავის (ტვინის) ტრავმა. ერთ-ერთი სერიული მკვლელი Bobby Joe Long შეგვიძლია ამის მაგალითად მოვიყვანოთ, ის ქალებს აუპატიურებდა და კლავდა. ამბობს, რომ სანამ მოტოციკლით ავარია მოუვიდოდა, რისი წყალობითაც თავის ძლიერი ტრავმა მიიღო, მანამ მსგავსი მიდრეკილებები არასოდეს ჰქონია.

ფსიქიატრები მეორე გამომწვევ მიზეზად ასახელებენ გენეტიკას, როდესაც რაიმე სახის ცდომილება ხდება და ეს კი ფსიქიკის სხვა მიმართულებით წაყვანას განსაზღვრავს.

შემდეგი პოტენციური და ყველაზე ხშირი მიზეზი არის მძიმე ბავშვობა. მაგალითად თავშესაფარში მიტოვებულ ბავშვებს ხშირად არამყარი ფსიქიკა აქვთ, ან კიდევ როცა ბავშვზე ხორციელდება რაიმე ძალადობა, თუნდაც მშობლების მხრიდან, ეს შემდგომში რჩება ბავშვში, დამალულია აგრესია და თანდათან ემსგავსება მდუღარე ქვაბს,მასში, შიგნით რაღაც დუღს და ერთხელაც აუცილებლად გამოაღწევს გარეთ. ბავშვის აგრესია ჯერ მხოლოდ ფანტაზიებში ვითარდება და ყალიბდება, ის თავის თავს წარმოიდგენს დომინანტად, რომ მას შეუძლია თავი დაიცვას, იყოს მმართველი, სემდეგ აგრესია გადააქვს ცოცხალ არსებებზე, მაგრამ ადამიანებზე ვერ ბედავს, ამიტომ თავდასხმის ობიექტები ხშირად ცხოველები ხდებიან. როცა იზრდება კი უკვე გრძნობს რომ საკმარისად ძლიერია, დამნაშავედ მიიჩნევს ყველას, განურჩევლად და იწყებს ადამიანებზე ჯავრის ამოყრას.

ბავშვებზე ზოგჯერ ხორციელდება ისეთი ძალადობა რისი წარმოდგენაც კი შეუძლებელია. მაგალითად Ken Bianchi-ის დედა, მეძავი, ბავშვს ცხელ ღუმელში აყოფინებდა ხელს და ასე სჯიდა. Edmund Kemper-ის მშობლებმა კი ბიჭს თავისი საყვარელი წიწილა დაუკლეს და აიძულეს შეეჭამა, ბავშვი ისტერიკაში იყო, მაგრამ იძულებული იყო ეჭამა.

ზოგ სერიულ მკვლელს ახასიათებს რაიმე ნიშნის დატოვება მკვლელობის ადგილას, რომელსაც საკუტარ ხელწერილად თვლის და თითქოს თავის ძალაუფლებას ამით ამტკიცებს. ეს ნიშანი შეიძლება იყოს მისი ფეხსაცმელი, საფულე, ან ნაიარები მსხვერპლის სხეულზე.

ზოგ მკვლელს გართულება აქვს სხეულის ნაწილებზე, მაგალითად Jerry Brudos-მა ერთ მსხვერპლს მოაჭრა ფეხი, მას თავის მანტიაში მალავდა ხოლმე და თავისი ძლიერების სიმბოლოდ მიიჩნევდა. Edmund Kemper-მა თავი მოაჭრა ერთ მსხვერპლ ქალს და ეს თავი აბაზანაში ჰქონდა დაკიდებული,  სერიული მკვლელები ხშირად კანიბალიზმისკენაც არიან გადახრილები.

ანდრეი ჩიკატილო ( მეტსახელები: “ცოფიანი ცხოველი”, “როსტოველი მფატრავი”, “წითელი მფატრავი”, “ტყის ზოლის მკვლელი”, “მოქალაქე X” ) დაიბადა უკრაინაში სოფელ იაბლოჩნოეში ღარიბ ოჯახში 1936 წელს. ყვებიან რომ როდესაც დედამისი მშობიარობდა იმ რეგიონისთვის არნახული ჭექაქუხილი იყო. 1941 წელს მამამისი საომრად წავიდა და მალე ტყვეთ ჩავარდა. საბჭოთა კავშირში ტყვეები მოღალატეებად და მშიშრებად მიიჩნეოდნენ.

ომის შემდეგ 1946 – 1947 წლებში უკრაინაში შიმშილი იყო და ანდრეის ძალიან ეშინოდა გარეთ გასვლა. არსებობს ჭორები, რომ მას უფროსი ძმა სტეპანი ჰყავდა, რომელიც 1933 წლის შიმშილის დროს შეჭამეს. ამის დამადასტურებელი ფაქტები არ არსებობს, თუმცა როგორც ჩიკატილო ფსიქიატრს ეუბნებოდა, შიმშილის დროს ანდრეის დედა აშინებდა შეჭმით.

არსებობს ცნობები რომ ადრეი ჰიდროცეფალიით დაიბადა და 12 წლამდე ღამე შარდს ვერ იკავებდა, რის გამოც დედა მას სასტიკად სჯიდა.

გერმანული ოკუპაციის დროს, პატარა ანდრეი უყურებდა თუ როგორ ხვრიტავდნენ გერმანელები ხალხს. ბავშვების გასაგდებად ჯარისკაცებმა მათ თავებს ზემოთ გახსნეს ცეცხლი. ყველა ბავშვი გაიქცა, ანდრეი კი წაიქცა და გონება დაკარგა. გერმანელებს იგი მკვდარი ეგონათ და დახვრეტილებთან ორმოში ჩააგდეს, სადაც მან მთელი ღამე გაატარა და თუ ეს მართალია, ამ ფაქტმა მის ფსიქიკაზე დამანგრევლად იმოქმედა.

ანდრეის ქცევაში მისი სექსუალური გადახრები უკვე 17 წლის ასაკში გამოვლინდა.

18 წლის ჩიკატილო გაემგზავრა მოსკოვში მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე ჩასაბარებლად, მაგრამ უნივერსიტეტში ვერ მოხვდა, ერთერთი ვერსიით მას მამამისის წარსულმა შეუშალა ხელი. 1955 წელს მან დაამთავრა ახტირკის კავშირგაბმულობის ტექნიკუმი.

1957-1960 წლებში ჩიკატილო შინაგან ჯარებში მსახურობდა, სადაც მისი სიტყვებით ყველანაერ დამცირებებს განიცდიდა. ზოგი ვერსიით მას როგორც პასიურ ჰომოსექსუალისტს იყენებდნენ.

ჩიკატილოს ადრეული ასაკიდან დაქვეითებული პოტენცია ჰქონდა, რის გამოც იგი ერიდებოდა ქალებთან ურთიერთობას.მიუხედავად ამისა 1964 წელს მან ცოლად მოიყვანა თავისი დის მეგობარი ფედოსია ოდნაჩევა.  ფედოსიას 3 შვილი ეყოლა. პირველი ჩვილობისას დაიღუპა. მეორე ვაჟი კი მოგვიანებით რეციდივისტი ბანდიტი გახდა.

1970 წელს ჩიკატილომ დაამთავრა პედაგოგიური უნივერსიტეტის მარქსიზმ-ლენინიზმის დაუსწრებელი ფაკულტეტი და მოეწყო რუსულის მასწავლებლად სკოლა ინტერნატში. მისი მოსწავლეები ამჩნებდნენ ჩიკატილოს სექსუალურ გადახრებს და ხშირად დასცინოდნენ.

1978 წელს იგი ოჯახთან ერთად გადავიდა ქალაქ შახტებში სადაც ტექნიკუმში დაიწყო მუშაობა. ამავე წლის დეკემბერში მან უკვე პირველი მკვლელობა ჩაიდინა.

სერიული მკვლელობების დაწყება

1978 წლის 22 დეკემბერს მან ჩაიდინა პირველი მკვლელობა.მსხვერპლი 9 წლის ელენა ზაკოტნევა იყო.მკვლელობა მოხდა მეჟევომის ქუჩაზე ნომერ 26ში…ეს სახლი ჩიკატილომ ოჯახისგან ფარულად იყიდა..ის მას მეძავებთან შესახვერდათ იყენებდა.გოგონა მან შეიტყუა იმ დაპირებით რომ საღეჭ რეზინს მისცემდა. მას უბრალოდ თავის გართოდბა უნდოდა, მაგრამ როცა მან გახდა დაუწყო გოგონამ ყვირილი მორთო და იმის შიშით რომ არავის გაეგონა ჩიკატილო მას ზემოდან დაააწვა და მოგუდა…მსხვერპლის ტანჯვებმა მას სიამოვნება მიანიჭა.  გოგონას გვამი და მისი სასკოლო ჩანთა ჩიკატილომ თავიდან მოიშორა.24 დეკემბერს გვამი იპოვეს და იმავე დღას დააპატიმრეს მკვლელობაში ეჭვმიტანილი ალექსანდრე კრავჩენკო,მართალია მას ვერ დაუმტკიცეს ზაკოტნევას მკვლელობა მაგრამ ის მოგვიანებით დაიჭირეს ქურდობისთვის,ციხეში ის მკვლელთან და ნარკომანთან ერთად ჩასვეს…მათ კრავჩენკო ცემეს და აიძულეს ზაკოტნევას მკვლელობა ეღიარებინა.

აღიარებიდან 4 წელიწადში კრავჩენკო დახვრიტეს მკვლელობისთვის რომელიც ჩიკატილომ ჩაიდინა.

პირველმა მკვლელობამ ჩიკატილო შეაშინა და მას სამი წელი არავინ მოუკლავს.თუმცა 1981 წელს მან მოკლა 17 წლის მეძავი ლარისა ტკაჩენკო…ის მან ტყეში წაიყვანა რათა სქესობრივი კონტაქტი დამყარებინათ, მაგრამ უშედეგოდ… როცა ლარისამ დასცინა მან რამოდენიმე ჭრილობა მიაყენა დანით,პირი მიწით ამოუვსო,მოგუდა და მკერდი მოაჭრა,გვამი მეორე დღესვე იპოვნეს. თითქმის ერთი წლის შემდეგ,1982 წლის 12 ივნისს მან 12 წლის ლუბოვ ბირიუკი მოკლა.მკვლელობების სერია დაიწყო:1982 წელს მან საერთო ჯამში 7 ბავშვი მოკლა(9 დან 16 წლამდე)…მომავალ მსხვერპლს ის ან ავტობუსის გაჩერებაზე ან ვაგზალზე ხვდებოდა და სხვადასხვა მიზეზებით უახლოვდებოდა მათ,(მოკლე გზის ჩვენება,ლეკვები,მარკები,ვიდეომაგნოტოფონები და ასე შემდეგ)მიჰყავდა ღრმად ტყეში(ზოგჯერ ისინი რამოდენიმე კილომეტრსაც გადიოდნენ-ჩიკატილო ყოველთვის წინ მიდიოდა)და სკმარისი მანძილის გავლის შემდეგ მოულოდნელად დანით ესხმოდა თავს.დამახინჯებულ სხეულებზე 60 მდე ნაჭრილობევს პოულობდნენ,უმრავლესობას მოჭრილი ან მოჭმული ქონდათ ცხვირი,ენება,გენიტალიები,მკერდი,ამოთხრილი ქონდათ თვალები(ჩიკატილო მსხვერპლის მზერას ვერ უძლებდა)მის მსხვერპლთა შორის იყო არაერთი მაწანწალა,ალკოჰოლკი და გონებრივად ჩამორჩენილი.მსვერპლთან ის იშვიათად ამყარებდა სქესობრივ კავშირს .

პირველი დაპატიმრება

1984 წელს მან 15 ადამიანი მოკლა.მსხევრპლთა საერთო რაოდენობამ 32 მიაღწია.

1984 წლის 14 სექტემბერს იგი როსტოვის ცენტრალურ ბაზარში საეჭვო ქცევების გამო დააკავეს.ის ცდილობდა გაეცნო გოგოები.უხეშად ელაზღანდარებოდა მათ საზოგადოებრივ ტრანსპორტში. დაკავებისას მას უპოვნეს დანა და დახვეული თოკი.მიუხედავათ ჩატარებული ექსპერტიზისა მას ვერ დაუმტკიცეს მკვლელობები და იგი 1984 წლის 12 დეკემბერს გამოუშვეს.

პირველი დაკავების შემდეგ მან კიდევ 21 ადამიანი მოკლა.

მოგვიანებით, რუსეთში გამოცხადდა, რომ ანდრეი ჩიკატილო სიკვდილით დასაჯეს. თუმცა, ეს ფაქტი დღემდე არ არის დადასტურებული და სავსებით სავარაუდოა, რომ ის კვლავ ცოცხლების სიაში ეწეროს..
ამ პიროვნებაზე გადაღებული მხატვრული ფილმი Malcolm McDowell -ის მონაწილეობით, სახელწოდებით EVILENKO (ფილმში ამ გვარითაა გამოყვანილი).

ასევე YouTube.com -ზე არსებობს ჩიკატილოს სასამართლო პროცესის ამსახველი დოკუმენტური კადრები.

ტედ ბანდი კოლორადოდან ფლორიდამდე ყველგან დამოგზაურობდა, არავინ იცის რატომ აირჩია ეს ადგილები, როცა შეიძლებოდა, რომ სხვაგან ჩადენილი იგივე მეკვლელობებისთვის სიკვდილით დასჯას გადარჩენოდა. მიუხედავად იმისა, რომ მისი ასეთი მოტივაცია გაუგებარია, ერთი რამ ცხადია, რომ ტედი იყო მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი სასტიკი სერიული მკვლელი და უმაღლესი თაღლითი. თუ თქვენ იმ დროში იქნებოდით ლამაზი გოგონა, მუქი, შუაზე გადაყოფილი თმით და შეხვდებოდით ტედ ბანდს, დიდ ხათაბალაში გაყოფდით თავს, რომელსაც თქვენთვის არასასურველი დასასრული ექნებოდა.

დაიბადა 1946 წლის ნოემბერში. მან დაამთავრა ვაშინგტონის უნივერსიტეტი, სწავლობდა სამართლის სკოლაში, და აქტიურად მოღვაწეობდა სიეტლში როგორც პოლიტიკის ასევე საზოგადოებრივი საქმიანობების სფეროში. ცოტა არ იყოს ირონიულია ის ფაქტი, რომ ბადი სიეტლში დახმარების ცხელ ხაზზე მუშაობდა მოხალისედ, კონსულტაციებს უტარებდა ადამიანებს, რომელთაც თვითმკვლელობის სურვილი ან რაიმე სხვა სახის პრობლემები ჰქონდათ.

ვისაც კრიმინალური ფილმების ყურება იზიდავს გაიხსენებს ალბათ კინოს The Silence Of The Lambs, სადაც სერიული მკვლელი ქალების მახეში გასაბმელად მარტივ ხერხს იყენებს, თავს აჩვენებს მათ, ვითომ ხელი დაზიანებული აქვს და რაღაცის გადასაზიდად დახმარებას ითხოვს, სწორედ იგივე სურათი მეორდებოდა ბადის დანაშაულებრივ სამყაროში. ისიც ამ მეთოდით ატყუებდა ქალებს, ზოგჯერ დღეში ერთი მსხვერპლიც კი არ აკმაყოფილებდა და მეორედ გადიოდა სანადიროდ.

ვერ დავასახელებ ზუსტ რიცხვს, თუ რამდენი ქალი იმსხვერპლა ტედმა. დაახლოებით მათი რიცხვი თვეში 3-5 წარმოადგენდა.

ის კოლორადოში დაიჭირეს, კერძოდ ასპენში, მიუხედავად იმისა, რომ ადვოკატმა ურჩია აქ დარჩენილიყო, რადგან ასპენი საკმაოდ ლიბერალური სასამართლოთი ხასიათდება, ტედმა თავისი არ დაიშალა და მოსამართლეს სხვაგან გადაყვანის მოთხოვნით მიმართა. ეს თხოვნა დააკმაყოფილეს კიდეც და კოლორადო სფრინგში გადაიყვანეს. მოგვიანებით ბადი მიხვდა, რომ მისი ადვოკატი მართალი იყო და აქ კარგი დღე ნამდვილად არ ელოდა, დიდი შესაძლებლობა იყო სიკვდილით დასჯა გამოეტანათ განაჩენად, ამ ამბით შეშინებულმა მაშინვე გამოსავლის ძიებას მიჰყო ხელი.

მის კამერაში, ჭერზე, რაღაც მეტალის ფირფიტა შენიშნა, რომელიც როგორც ჩანს არასწორად იყო გაკეთებული და შემდეგ მიტოვებული. კარგა ხნის თვალიერებისა და ჯაჯგურის შემდეგ ბადმა მოახერხა ხვრელის გაკეთება ზევით. შემდეგ იქ რომ გატეულიყო დიეტაზე დაჯდა და გაქცევაც მოაწყო. ციხე ერთ სართულიანი შენობა იყო, თავზე კი სხვენი ჰქონდა დაშენებული, რომელიც ყველა კამერას უკავშირდებოდა. ასე რომ ტედი ჯერ სხვენში აძვრა და შემდეგ ტყვეობას თავი დააღწია, ამას გარდა მისი გაქცევა დღის ბოლომდე ვერ შენიშნეს, რადგან საწოლში წიგნები დატოვა და ზევიდან ადიალაც გადააფარა, ყველას ეგონა, რომ ბანდს ეძინა

ბანდის ყოველთვის იზიდავდა კოლეჯის ტერიტორიები, ალბათ სტუდენტებში უფრო ადვილად პოულობდა მსხვერპლს. ასე რომ როცა ფლორიდაში ჩავიდა, თან 700 დოლარი ჰქონდა და აიღო ერთი ოთახი დიდ სახლში, რომელსაც ოაკს ეძახდნენ. ეს სახლი საერთო საცხოვრებელად ითვლებოდა და ძირითადად ფლორიდის უნივერსიტეტის სტუდენტები იყვნენ მაცხოვრებლები, თანაც უნივერსიტეტთან საკმაოდ ახლოს იყო. სწორედ აქ დაიწყო ერთ-ერთი ყველაზე შემზარავი მკვლელობების სერია. პოლიციის დეტექტივებს ყოველ მისვლაზე სულ უფრო შემზარავი სანახაობა ხვდებოდა. გამოფატრული შიგნეულობა. დასერილი კანი, სისხლის უთვალავი რაოდენობა.

ერთ-ერთი ოფიცერის მიხვედრილობამ და სიფხიზლემ დანაშაულთა წყებას წერტილი დაუსვა. 1978 წლის 15 თებერვალს ოფიცერი დევიდ ლი საპატრულო მანქანით მოძრაობდა, როდესაც რესტორანთან უსაქმურად მდგარი ფოლტსვაგენის მარკის ავტომანქანა შენიშნა.

1989 წლის 25 იანვარს ბანდი სიკვდილით დასაჯეს. იგი სიკვდილამდე თავს უდანაშაულოდ მიიჩნევდა. ბანდის გამონათქვამი:
,,მკვლელობა არ არის ვნება, ეს არ არის ძალადობა, არამეს ეს არის ფლობა. როცა გრძნობ, თუ როგორ ტოვებს ქალის სხეულს უკანასკნელი ამოსუნთქვა, შენ უყურებ მას თვალებში. ამ დროს ადამიანი ღმერთს ემსგავსება.”

ჯონ უეინ გეისი

ეს მანიაკი ასევე ცნობილია როგორც “კლოუნი პოგო”, რომელმაც 33 ბიჭუნა მოკლა. ჯერ კიდევ 1968 წელს იგი 18 ყმაწვილის გაუპატიურებაში დაადანაშაულეს და 10 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. თუმცა მალევე თავდებით გაანთავისუფლეს. ამის შემდეგ გეინმა ქველმოქმედებას მიჰყო ხელი და სახლებში კლოუნი პოგოს ამპლუაში გამოდიოდა. სულ მალე ბავშვები ბავშვთა სახლებიდან ერთმანეთის მიყოლებით უჩინარდებოდნენ. მოგვიანებით პოლიციამ მის სარდაფში 27 გვამი აღმოაჩინა. დანარჩენი 6 ბავშვის გვამი კი მდინარეში იყო გადაგდებული. მასაც სასიკვდილო განაცენი გამოუტანეს.

ჯეფრი დამერი (1960–1994): ადამიანი, რომლის დაპატიმრებამ და ისტორიამ შეძრა მთელი მსოფლიო – სერიული კილერი, ნეკროფილი და კანიბალი… სულ ჯეფრი დამერმა 1978–1991 წლებში მოკლა 17 ადამიანი, ყველა მამაკაცი, ჰომოსექსუალები, რომლებსაც ის გეი–ბარებში იცნობდა, შემდეგ სახლში მიჰყავდა, ნარკოტიკებით აბრუებდა და შემდეგ კლავდა.

ჯეკ მფატრავი  – ყველაზე გავრცელებული ფსევდონიმი მკვლელისა, რომელიც 1888 წელს, ლონდონის ღარიბულ უბან – უაითჩეპელში გამოჩნდა. მისი მეტსახელი პირველად ანონიმურ წერილში გაჟღერდა, სადაც ავტორი თავს ასაღებდა მკვლელად. უმეტესობამ ეს წერილი სიცრუედ და თაღლითობად მიიჩნია, თუმცა ინფორმაციამ მედიაში გაჟონა და ლონდონი ახალმა მითქმა–მოთქმამ მოიცვა.

ყველა მკვლელობა, რომელთაც მფატრავს მიაწერდნენ ერთმანეთის მსგავსი იყო. იგი ძირითადად თავს ესხმოდა მეძავებს, რომლებიც ქალაქის გარეუბნებში მუშაობდნენ. ამ უბნებში პოლიციამ იპოვა ხუთი ქალის გვამი რომელთაც ყელი ჰქონდათ გამოჭრილი. სამ მათგანს დაზიანებული ჰქონდა მუცელი და შინაგანი ორგანოები. ეს ყველაფერი მიანიშნებდა იმაზე, რომ ჯეკ მფატრავს ჰქონდა ანატომიური და ქირურგიული გამოცდილება. 1888 წლის ოქტომბერში სკოტლანდ იარდმა მიიღო წერილი, სადაც იყო ადამიანის თირკმელის ნაწილი, რომელიც სავარაუდოდ ერთ-ერთ მსხვერპლს ეკუთნოდა. სასტიკი მკვლელობების და მედიის მიერ მისი ისტორიის გავრცელების მეშვეობით, ხალხში გაიზარდა იმის რწმენა, რომ ლონდონის ქუჩებში დაძრწოდა კაცი სახელად ,,ჯეკ მფატრავი”.

1888 წლის 6 აგვისტოდან 30 ნოემბრამდე მოხდა უსასტიკესი, პათოლოგიური მკვლელობების მთელი სერია.

დანამდვილებით არავინ იცის თუ რამდენი ქალი იმსხვერპლა ჯეკ მფატრავმა, თუმცა სკოტლანდ იარდმა დაადასტურა, რომ ხუთი ქალი მოკლული იქნა ჯეკ მფატრავის მიერ. ესენი იყვნენ: მერი ან ნიკოლსი, ენ ჩეპმენი, ელიზაბეტ სტრაიდი, კეტრინ ედოუსი და მერი ჯეინ კელი. ნიკოლსის ცხედარი იპოვნეს 1888 წლის 31 აგვისტოს, დღევანდელი დურვარდის ქუჩაზე. მას ყელი ჰქონდა გამოჭრილი, მკვლელმა დაუზიანა მუცლის არე ღრმა ჭრილობით. ნიკოლსს მოჰყვა ჩეპმენი, რომელიც 8 სექტემბერს იპოვნეს, იგი უფრო სასტიკად იყო მოკლული. უნდა აღინიშნოს ის ფაქტი, რომ სტრაიდი და ედოუსი ერთ დღეს იპოვეს, მათი ცხედრები საშინლად იყო დასახიჩრებული.

მერი ჯეინ კოლინსის უსასტიკესად დასახიჩრებული სხეული იპოვნეს 1888 წლის 9 ნოემბერს, საკუთარ სახლში. მკვლელმა წაიღო მისი შინაგანი ორგანოები, მათ შორის გულიც. ეს დანაშაულები ჩადენილ იქნა ღამით და ძირითადად კვირის ბოლო ნაწილში, როდესაც ქალაქში სიმშვიდე იყო.

უაითჩეპელის პოლიციის გადარჩენილ არქივში საკმაოდ ვრცელი ინფორმაციაა გამოძიების შესახებ. ნიკოლსის მკვლელობის შემდეგ დეტექტივები ფრედერიკ ებერლინი და ჰენრი მური შეუერთდნენ სკოტლანდ იარდს. მათ დიდი დახმარება გაუწიეს კანონის დამცველებს. გამოძიებამ დაადგინა, რომ ხუთივე მსხვერპლი ერთი ადამიანის ხელით იყო მოკლული, ჭრილობები გაკეთებული იყო მარცხნიდან მარჯვნივ, გამომძიებელთა ვარაუდით მფატრავს ჰქონდა ქირურგიული გამოცდილება. ისინი ვარაუდობდნენ რომ მკვლელი დაავადებული იყო შიზოფრენიით.

გამოძიებამ საბოლოოდ ვერ დაადგინა, თუ ვინ იყო ჯეკ მფატრავი, თუმცა მათ ჰყავდათ ეჭვმიტანილები. ერთ-ერთი მათგანი იყო პოლონელი ებრაელი, უაითჩეპელელი პარიკმახერი აარონ კოსმინსკი. ასევე ვარაუდობდნენ ადგილობრივ ექიმზეც, თუმცა წაყენებული ბრალდება ვერ დაუმტკიცეს

ექიმის ჰოლმსი. მე-19 საუკუნის დასასრული. ექიმმა ხო ჰოლმსა დაიწყო გვამების მოპარვა საუნივერსიტეტო ჰოპისტალიდან, როცა იყო სტუდენტი. როცა მანდ მიიღო ექიმის დიპლომი, გახსნა სააფთიაქო ქსელი, წარმატებული ბიზნესი გამართა და გახდა მილიონერი. ამ ფულით მან აიშენა სასახლე, რომელიც 100ზე მეტ ოთახს თვლიდა, საიდუმლო დარბაზები და სხვ. ის აქირავებდა ოთახებს, შემდეგ კი ღამე ეპარებოდა უდანაშაულო ხალხს და კლავდა მათ. სასახლის სარდაფში ინახავდა გვამებს და ატარებდა მათზე სამედიცინო ექსპერიმენტებს. როცა პოლიცია გავიდა მის კვალზე, მან დაწვა სასახლე და გაიქცა. გამოძიებამ 200ზე მეტი გვამი იპოვა. ჰოლმსი დაჭერილ იქნა და ის სიკვდილით დასაჯეს 1896 წელს.

ფსიქიატრები ამბობენ რომ სერიული მანიაკის ბუნება ისეთია, რომ მკვლელობის გარეშე ის თავს ცუდად გრძნობს, განიცდის ღრმა დეპრესიას და უიმედობას. მათ განდიდების მანია ახასიათებს, ისინი ძალიან ყურადღებით ადევნებენ თვალყურს საკუთარი პერსონისადმი მიძღვნილ ყოველ სიტყვას, ინახავენ საგაზეთო ამონარიდებს და სხვ. ამ ყევლაფრით ისინი თავს საზოგადოების მამოძრავებელ, მნიშვნელოვან პერსონად მოიაზრებენ.

არსებობს მოსაზრება, რომ მათი განვითარება დაახლოებით 2-6 წლის ასაკში შეჩერდა. ყველას განსხვავებული მიზეზით, იქნებოდა ეს მძიმე ბავშვობა, რაიმე ტრავმა თუ დაბადებიდანვე თანდაყოლილი დაავადება.

ალბათ ეს არ არის მხოლოდ ერთი ინდივიდის პრობლემა, ეს არის საზოგადოების დაავადება, რომელიც ქმნის ასეთ ერთეულებს. როგორ ფიქრობთ, ძალიან უარყოფითად დავასრულებ სტატიას თუ ვიტყვი, რომ ყველაფერი ჯერ კიდევ წინ არის?

 to be continued, სამწუხაროდ…

სტატუსი “დაოჯახებულია“

ყველაფერი ძალიან დიდი ხნის წინ დაიწყო, ჯერ კიდევ მაშინ როდესაც ჩვენი მშობლები პატარები იყვნენ, მაშინაც როცა მათი მშობლებიც პატარები იყვნენ და ასე შემდეგ. გარიგებებით ქორწინება მრავალი წლის და თაობის წინ დაიწყო და დღემდე გრძელდება. თითოეულ ჩვენგანს რომ  ჰკითხო, მხედველობაში მაქვს 21-ე საუკუნის ახალგაზრდა თაობა, აუცილებლად გიპასუხებთ რომ გარიგებით გათხოვება ან ცოლის მოყვანა, სისულელედ მიაჩნიათ და ყველაფერი ჩვენი ბაბუებისა და ბებიების დროს გაჰყვა. მეორე მხრივ კი ამ პასუხის ავტორს, ვინმემ კარგი ბიჭი ან გოგო რომ გააცნოს, მოწყობილი ოჯახითა და გარანტირებული მომავლით ცოლად დაუიქრებლად მოიყვანს, ან გაჰყვება ( არადა, როგორი სისულელეა გარიგებით გათხოვება). მოწყობილი ოჯახი და მომავალი ერთია და სიყვარული მეორე.  მე ასე ვიტყოდი, რადგან ეს ორი ძალიან თუ არა, მაინც დგას ერთმანეთისგან შორს. არსებობენ ადამიანები, ვისაც არც სიყვარულის სჯერათ და არც იმას ელოდებიან, რომ აჰ, სადაცაა კუბიდონი მოფრინდება და ისარს მაინც და მაინც, მას სტყორცნის გულში. ისინი თავიანთი ცხოვრების კეთილმოწყობას თვითონ გეგმავენ და ამისათვის ყველა გზა დასაშვებია, თუნდაც გარიგებით ქორწინება.

მიუხედავად იმისა, რომ დღევანდელი საზოგადოება ძალიან ცუდ დამოკიდებულებაშია სიტყვა „გარიგებასთან“ და გარიგებით ქორწინებასთან, მაინც ხდება და თხოვდებიან და მოჰყავთ ცოლი ამ გზით. მე ვფიქრობ, ეს უფრო ხანშიშესულ ადამიანებზე ვრცელდება, ცხოვრების თანამგზავრი რომ ვერ იპოვეს და მაინც არ კარგავენ ოჯახის შექმნის იმედს, ან ისინი ან მისი მეგობრები, ნათესავები თუ ოჯახის წევრები. ყოველ ღონეს ხმარობენ იმისთვის, რომ ვინმე უცოლო ან გაუთხოვარი არ დარჩეს. ქართველები ხომ ამას ძალიან დიდ ნაკლად ვთვლით, ხშირ შემთხვევაში.  მაგრამ უნდა აღვნიშნოთ ისიც, რომ სავალალო მდგომარეობაა ახალგაზრდა ქართველი ქალის ცხოვრებაში, ასე მაგალითად, ჩვენი რეალობიდან გამომდინარე, სამწუხაროდ , არიან ქალები, რომლებსაც არასდროს უოცნებიათ გათხოვებაზე. ისინი წყნარად მიჰყვებოდნენ საკუთარი ცხოვრების  დინებას და ინერციით მოქმედებდნენ მთელი ცხოვრების მანძილზე: დაამთავრეს სკოლა და უმაღლესი სასწავლებელი , დაიწყეს მუშაობა. მათ თვალსა და ხელს შუა გადააბიჯეს 23 წლის ზღვარს და აქ დაიწყო მთელი “უბედურება”: ოჯახი, ნათესავები და მეზობლებიც კი ლაპარაკს იწყებენ – “ეს გოგო არ აპირებს გათხოვებას? კი მაგრამ, რამე პრობლემა ხომ არ აქვს?” და ასე უსასრულოდ. გოგონა, რომელიც არ გამოირჩევა შინაგანი სიძლიერით, ვერ იტანს ასეთი ჭორების გავრცელებას. ოჯახი, მეგობარი ან სხვა რაიმე საშუალებები ეხმარება მას იპოვოს “ცხოვრების მამაკაცი”, რომელიც მას იმ აუცილებელ და საციცოცხლოდ მნიშვნელოვან – გათხოვილი ქალის სტატუსს მიანიჭებს. ამის შემდეგ მისი ცხოვრება კალაპოტში ჯდება. უჩნდება შვილები, გარკვეული პერიოდის შემდეგ მოდის სამსახურიდან და სიცოცხლის დარჩენილ წლებს 2 საყვარლიან ქმართან ერთად ატარებს. ქალი არ არის ბედნიერი, სამაგიეროდ მას აქვს “კარგი ქალის” სტატუსი და ეს უმთავრესია, სასიცოცხლოდ უმთავრესიც კი.

გარიგებით გათხოვებას რამდენიმე ფაქტორიც განაპირობებს, გარდა იმისა, რომ ქალი იღწვის სტატუსის მოპოვებისთვის , რომ ერქვას „გათხოვილი“,  ის იბრძვის ასევე „გამდიდრებისთვის“. მოდი ყველამ კარგად ჩავიხედოთ საკუთარ თავში: რამდენჯერ გიფიქრიათ, ერთი ამ ადგილს დამაღწევინა თავი, ერთი აქედან გამიყვანა და პირველივე შემხვედრს გავყვებიო. ოღონდ ეს “პირველივე” აუცილებლად მდიდარი უნდა იყოს, სასურველია უცხოელიც. საქართველოს ჭაობიდან გასაღწევად, ეს იდეალური საშუალებაა. თუ უცხოელი არა, ვაკელი ან ვერელი მაინც უნდა იყოს: გარეუბნიდან (ან თუნდაც რაიონიდან) თბილისის ცენტრში გადასვლა უკვე გარკვეული სტატუსის და პატივისცემის მოპოვების ტოლფასია. ასეთი ტიპის გათხოვება ჩაითვლება ბედნიერად, რადგან გოგონას სხვა არაფერი სურდა, გარდა სიმდიდრისა.

 

არ ვიცი რამდენად გამომივიდა გარიგების ქართული ფენომენის გადმოცემა, თუმცა ფაქტი ფაქტად რჩება ჩვენთან, ჯერაც, 21-ე საუკუნის მსვლელობისას, ადამიანები დაოჯახებულის სტატუსის მოსაპოვებლად ან ფინანსური წარმატების მისაღწევად ქმნიან ოჯახებს, რამდენად მოქმედებს ეს ყოველივე ამ ოჯახების მომავალზე, თავადვე გადაწყვიტეთ.

მე ბიჭი მინდა!!!

ბავშვის სიცოცხლის უფლება ეჭვქვეშ ჯერ კიდევ მუცლად ყოფნის დროს დგება, განსაკუთრებით ხშირად იმ შემთხვევაში, როცა ულტრაბგერითი გამოკვლევით დგინდება, რომ ნაყოფის სქესი მდედრობითია. სტატისტიკის თანახმად, ჩვენს ქვეყანაში ყოველ 100 გოგონაზე 28-ჟერ მეტი ვაჟი იბადება მაშინ, როცა გამოკვლევების მიერ დადგენილი ნორმით მხოლოდ ექვსით მეტი ბიჭი შეიძლება იბადებოდეს.

 მსოფლიოში წელიწადში 46 მლნ. აბორტი კეთდება. აქედან, 19 მლნ. რისკიანი და საშიშია,რადგან არაკვალიფიციური ადამიანის მიერ, ისიც ჭუწყიან და არაჰიგიენურ ადგილებში კეთდება,რომელიც მინიმალურ სამედიცინო სტანდარტებსაც კი ვერ აკმაყოფილებს.

პირვწლ კურსელი ეკა იძულებულია გაიკეთოს აბორტი, რადგან მას და მის შეყვარებულს არ აქვთ ბავშვის ყოლის შესაძლებლობა:  „ვერ გაქაჩავს, ცოდვაა, მეც პირველ კურსზე ვარ და ოჯახში ვერ გავამხელ. ვიცი რომ ცოდვაა, მაგრამ სხვა გამოსავალი არ მრჩება.“

საქართველოს ჯანმრთელობის დაცვის კანონმდებლობით, აბორტი 12 კვირის ჩათვლით  მიზეზების მითითების გარეშე ნებადართულია და აბსოლუტურად დედის სურვილზეა დამოკიდებული.  22-ე  კვირამდე კი, აბორტი დაშვებულია სოციალური ან სამედიცინო მიზეზის გამო. სელექციურ ნიშნით აბორტებთან დაკავშირებით ამჟამინდელ კანონმდებლობაში მინიშნება არ არის.

განვითარებად ქვეყნებში დაახლოებით 6 ქორწინებიდან ერთი ქალი არასასურველი ფეხმძიმობის წინაშე დგას. მათ ურჩევნიათ არ დაფეხმძიმდნენ, მაგრამ კონტრაცეფტივებს არ იყენებენ. იმ ქვეყნებში, სადაც აბორტები ლეგალურია, ქალები  უფრო დაცულები არიან, რადგან აბორტებს სპეციალისტები აკეთებენ.
რაც შეეხება კონტრაცეფტივების მოხმარებას, საქართველოში არსებული სტატისტიკით, 2007 წელს, 2005 წელთან შედარებით მისი მოხმარება 11,5%-ით შემცირდა.  აქ ყურადსაღებია ერთ-ერთი რთული შემთხვევა, რომელსაც სელექციური აბორტების ტერმინით ვიცნობთ, რაც გულისხმობს, ორსულობის პერიოდში ჩვილის სქესის მიხედვით არჩევას.

ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეა საქართველოს, აზერბაიჯანს, სომხეთს და ალბანეთს მოუწოდებს აკრძალოს სქესთა შერჩევის მიზნით აბორტები, რადგან ამ ქვეყნებში ვაჟების და გოგოების შობადობაში დრისბალანსია.

როგორც ჩანს, ქართველების დიდი ნაწილი გოგონას არასასურველ შვილად მიიჩნევს და უპირატესობას ვაჟს ანიჭებს. ქართველები სულაც არ არიან ამ მხივ გამონაკლისი. იგივე მდგომარეობაა, ჩინეთის რესპუბლიკაშიც, თუმცა საქართველომ ამ მაჩვენებლით 2008 წლიდან ჩინეთსაც კი გაუსწრო და დღეს მსოფლიოს პირველ ხუთეულშია.

ხშირ შემთხვევაში, მით უმეტეს საქართველოში, აბორტის მიზეზი ოჯახში არის ის, რომ ქალი იძულებულია შეწყვიტოს ორსულობა მეუღლის ზეწოლის გამო, რადგან მათ ოჯახში უკვე რამდნეიმე გოგონა ჰყავთ და კიდევ ერთი გოგო ზედმეტი იქნება (თუ ქალბატონი ბიჭზეა ორსულად, უმეტეს შემთხვევაში, რასაკვირველია, იტოვებს ბავშვს). შემიძლია მაგალითად მოვიყვანო უკვე ზრდასრული ქალბატონის ისტორია, რომელიც მეოთხე ორსულობაზე ყოფნისას ექოსკოპიის შედეგად ბავშვის მოშორობას აპირებდა, რადგან მეოთხე გოგო ოჯახში სასურველი არ იყო, თუმცა მედიცინა შეცდა და შემდეგმა გამოკვლევამ დაადასტურა, რომ ქალბატონი ბიჭს ელოდა.

მსოფლიო სტატისტიკით ქვეყანაში სქესთა საშუალო მაჩვენებელი 105 ვაჟი და 100 გოგო უნდა იყოს, თუმცა დღეს ალბანეთსა და აზერბაიჯანში ასეთი თანაფარდობაა – 112 ვაჟი და 100 გოგო, ხოლო საქართველოში – 111 ვაჟი და 100 გოგო .

სტატისტიკა დანამდვილებით ასეთია, თუმცაღა ქართველი ექსპერტების დიდი უმრავლესობა სრულიად სხვა სურათს გვიხატავს:

დემოგრაფიის ექსპერტი გია წულაძე აღნიშნულ პროპორციას ეჭვის თვალით უყურებს. ბატონ გიას მიაჩნია, რომ საქართველოში დაბადებულ ბავშვებს შორის სქესთა მიმართ დისბალანსი მასშტაბური და საგანგაშო არ არის.

“ სელექციური აბორტები, რა თქმა უნდა, არსებობს, მაგრამ მათ მასშტაბებზეა საუბარი. ეს მასშტაბები, ჩინეთისაგან და სხვა ქვეყნებისგან განსხვავებით, საქართველოში დაბალია და ყურადღების მიქცევად არ ღირს. ვფიქრობ, რომ ეს ციფრები გამოწვეულია სტატისტიკის უზუსტობით, რომელიც სანდო სახით ბოლო პერიოდის განმავლობაში ყალიბდება” -აღნიშნავს დემოგრაფიის ექსპერტი.

ზურაბ საბახტარაშვილის რეპროდუქციული კლინიკის გინეკოლოგი არსენ გვენეტაძე იხსენებს შემთხვევას ერთ წყვილთან დაკავშირებით.  წყვილს სამი ქალიშვილი ჰყავს, ასევე ჰყავთ შვილიშვილი, მაგრამ ინვიტრო  განაყოფიერების ჩატარება მაინც უნდათ, რადგან ვაჟიშვილი არ ჰყავთ.

გინეკოლოგი გოგი ცერცვაძე ამბობს, რომ სელექციური აბორტები მის პრაქტიკაში არცთუ ისე ხშირია. ” 100 ქალბატონიდან მხოლოდ 2 ან 3 პაციენტი იკეთებს აბორტს ნაყოფის სქესის გამო.სქესი არ წარმოადგენს, როგორც წესი, აბორტის მიზეზს. პირველი შვილის შემთხვევაში საერთოდ არ აქცევენ ყურადღებას ნაყოფის სქესს” – ამბობს გინეკოლოგი.

აღსანიშნავია ამერიკის 1973 წელს წამოწყებული მასშტაბური მოძრაობები –  pro-life – აბორტების საწინააღმდეგო, სიცოცლის დაცვა და  pro-choice– არჩევანის მომხრე, აქ ქალს აქვს უფლება თავად გააკეთოს არჩევანი. თუმცა ისინი მუდამ აღნიშნავენ იმას, რომ ისინი არ არიან მაინცდამაინც აბოირტების მომხრენი, უბრალოდ მათთვის უპირველესია სხეულის ავტონომია, ანუ ადამიანის არცევანი თავად განაგოსსაკუტარი სხეული, ცხოვრება და მომავალი. ეს მოძრაობები დროთა განმავლობაში მთელს მსოფლიოში გავრცელდა. pro-life- ქალთა უფლებების აქტიურ დაცვას აწარმოებს დღევანდელობამდე.  ორგანიზაციას აქვს საქველმოქმედო ხასიათიც, სხვადასხვა ქვეყნებში არსდება უფასო კონსულტაციის ოთახები, სადაც დახმარებას უწევენ არასასურველ ორსულობაში მყოფ ქალბატონებს, ასევე აბორტის შემდგომ დეპრესიაში მყოფ მანდილოსნებსაც.  ეს მოძრაობები, უკანასკნელ დროსი აქტიურად იკიდებს ფეხს საქართველოშიც. ასე მაგალითად  ტაბულას 4 ივლისის ნომერში დაიბეჭდა ლევან სუთიძისა და შოთა ფევაძის ერთბლივი სტატია „ფემინიზმმა რა ჰქმნა. აბორტიდან გენოციდამდე“, სადაც ­გაცხადებულია  „მას შემდეგ, რაც ფე­მინისტური მოძ­რა­ო­ბის დი­დი დამ­სა­ხუ­რე­ბით მსოფ­ლი­ოს მრა­ვალ ქვე­ყა­ნაში აბორ­ტი ლე­გა­ლუ­რი გახდა, ითვლება, რომ მდედ­რო­ბი­თი სქე­სის წარ­მო­მად­გენ­ლებს მე­ტი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა აქვთ. თუმ­ცა იმისთვის, რომ ქა­ლებ­მა თა­ვი­სუ­ფალ გა­რე­მო­ში იცხოვრონ,ჯერ ისი­ნი უნ­და გაჩნდნენ. სტა­ტის­ტი­კა აჩვენებს, რომ დე­დე­ბის უმ­რავ­ლე­სო­ბა „ა­ბორ­ტის თავისუფლებას” ხშირად, სწო­რედ გო­გო­ე­ბის მო­სა­ცი­ლებ­ლად იყენებს. სე­ლექ­ცი­უ­რი აბორ­ტე­ბი სქე­სობ­რივ თა­ნა­ფარ­დო­ბას მნიშ­ვნე­ლოვ­ნად არ­ღვევს და ფე­მი­ნის­ტუ­რი მიდ­გო­მე­ბის გაცხადებულია  „მასშემდეგ, რაც ფე­მი­ნის­ტუ­რი მოძ­რა­ო­ბის დი­დი დამ­სა­ხუ­რე­ბით მსოფ­ლი­ოს მრა­ვალი ქვე­ყა­ნა წი­ნა­აღ­მდე­გობ­რივ  ხა­სი­ათს ავლენს ქალის თავისუფლებასთან დაკავშირებით.“

ფსიქოლოგი ეკატერინე ცისკარიშვილი: აბორტს თითქმის ყოველთვი თან სდევს ნერვოზი და ფსიქიკური აშლილობა. ქალისთვის აბორტის შემდეგი პერიოდი არის ურთულესი, როგორც ჯამრთელობის მხრივ, მით უფრო მორალურ-ფსიქოლოგიური  თვალსაზრისი. ამიტომ ქალმა ყველა ღონე უნდა იხმაროს, იმისთვის რომ თავიდან აიცილოს ეს მტკივნეული პროცესი, ამით კი თავს აარიდებს უდიდეს ცხოვრებისეულ ტრავმას. აბორტი დასაშვები უნდა იყოს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როცა ემბრიონი არის არასრულფასოვანი ან დედის სიცოცხლე არის საფრთხეში. ემბრიონი არის უკვე ინდივიდი, და მისი მკვლელობა  დაუშვებელია და არააქ გასამართლებელი საბუთი, რომ ოჯახს უჭირს, შვილს ვერ აღზრდიან, უნდათ ბიჩი/გოგო და ასე შემდეგ. თავდაცვის საშუალებები, ხომ არავის აუკრძალავს.

მე ვიცი ბევრი ადამიანი,რომელიც აბორტს მხოლოდ იმიტომ იკეთებს,რომ ოჯახში პრობლემები შეექმნება.. ეს ოჯახი, რაღათქმაუნდა, არაჯანსaRად აზროვნებს და ფიქრობs: ’’სხვები რას იტყვიან,მოგვეჭრა თავი’’. თუკი ის გოგო გააჩენს ბავშვს, მორჩა.. განწირულია.. მთელი ცხოვრება გარშემომყოფთა ჭორაობის საგანი იქნება..

მეცნიერებს შორის დავა სულაც არ მიმდინარეობს.. ფაქტია, რომ განაყოფიერებული კვერცხუჯრედი არაა ადამიანი, მაგრამ დგება რაღაც მომენტი, რომლის დროსაც ემბრიონი ადამიანია. ბევრმა ნახა გახმაურებული ვიდეო, სადაც ნაჩვენებია აბორტისას ემბრიონი როგორ იქნევს ხელ-ფეხს ე.წ. თვითგადარჩენისთვის.

ვფიქრობ, ადამიანის არჩევნის  თავისუფლება ყველაფერზე მაღლა უნდა იყოს. დიახ, ეს ნამდვილად ასეა. მაგრამ, რამდენად სწორია იმის აზრის უგულებელყოფა ვისაც ყველაზე მეტად აქვს სმის უფლება, უბრალოდ ჯერ კიდევ ვერ აწვდის სის სამყაროს მის პატრა აზრებს. ყველამ ვიცით ამ კითხვაზე პასუხი,- ეს უსამართლობაა, მაგრამ ისიც, ხომ ნათლად ვიცით, ეს ცხოვრება ხშირად უსამართლო და დაუნდობელია.

როდესაც სამყარო ბნელ ფერებშია

უკანასკნელი დროის საინფორმაციო გამოშვებები, შეშფოთების საფუძველს იძლევა. თითქმის ყოველ მეორე დღეს ჩვენ გვაუწყებენ მკვლელობის, გაუპატიურების, ძარცვის, თვითმკვლელობის შემზარავი ფაქტების შესახებ. ტელეგამოშვებები ხალხში „სისხლიანი“ ქრონიკის რეპუტაციას იმკვიდრებს. ამ ყველაფერს კი ჩვენს საზოგადოებაში გაბატონებული სავალალო მდგომარეობა ქმნის.  გადავწყვიტე ამ ფაქტთაგან ერთ-ერთი გამომეყო და ეს სტატია ზოგადად სუიციდის ფენომენისთვის მიმეძღვნა. საინტერესოა თუ რა მიზეზით მოხშირდა დღევანდელობაში  იმ ადამიანების რიცხვი, რომელთაც  ჩვენს საზოგადოებაში ცხოვრების  გაგრძელება აღარ სურს.

საქართველოში, ძირითადად, ქრონიკული უმუშევრობის, ვალებისა და უამრავი სხვა სოიალური პრობლემის გამო მიმართავენ სუიციდს ფიზიკურად სრულიად ჯანმრთელი ადამიანები. სამწუხაროა, მაგრამ როგორც ჩანს ჩვენს ქვეყანაში ეს პრობლემები თვითმკვლელთა ჭირისუფლის გარდა არავის აწუხებს, რადგან არ ტარდება არანაირი ღონისძიება ამ პრობლემის შესასწავლადაც კი.  უცნაურია, რომ ქვეყანაში რომლის უდიდესი უმრავლესობა მორწმუნე გახლავთ, თვითმკვლელობა ძალზე ხშირ მოვლენად იქცა.

არაფერია გასაკვირი. საკუთარი თავისთვის ზიანის მიყენება დღესდღეობით გლობალურ პრობლემას წარმოადგენს. განვითარებულ ქვეყნებშიც, სადაც მეტ-ნაკლებად სტაბილური სიტუაციაა, სუიციდის მაჩვენებელი საკმაოდ მაღალია და არც დეპრესიაა მათთვის უცხო. მაგალითად, ამერიკის შეერთებული შტატები ანტიდეპრესანტების მოხმარებით მსოფლიოში ლიდერობს.

სუიციდთან დაკავშირებით არსებობს  უამრავ  საინტერესო კვლევათა სტატისტიკა და მნიშვნელოვან ფაქტორთა ჯგუფი :  

–  აღმოჩნდა რომ, მამაკაცები უფრო მიდრეკილნი არიან სუიციდისკენ, ვიდრე ქალები.

–  ხშირად სუიციდის გადაწყვეტილების მიღებისას, ადამიანს აღენიშნება გარე ნიშნები, სწორედ ამიტომაც, ადამიანთან ურთიერთობისას მსგავსი გამოვლინებები დიდ ყურადღებას მოითხოვს ჩვენგან;

– გაზრდილი იზოლაცია – ოჯახის წევრებისგან და სამეგობროსგან; ალკოჰოლის და ნარკოტიკების მოხმარების დაწყება; ნეგატიური დამოკიდებულება საკუთარ თავთან, უმწეობის და უიმედობის აშკარა გამოხატულება; რეგულარული ქცევის ცვლა, ჩვეული საქმიანობისადმი ინტერესის დაკარგვა;  ფასეული ნივთების გაჩუქება, მომავლის იმედის დაკარგვა, “მალე მაინც არაფერს ექნება აზრი !” – გამოხატავს სუიციდალურ გრძნობებს, დეპრესიის ნიშნები აღწერს სუიციდის კონკრეტულ გეგმას, თუკი ოჯახის წარსულში სუიციდის ისტორია არის; პირი, რომელსაც ახლო წარსულში გადატანილი აქვს მძიმე დეპრესია, შესაძლოა სუიციდის მომატებული რისკის მატარებელი იყოს, რადაგანაც ის ჯერ კიდევ ინარჩუნებს სუიციდალურ იდეას.

 

-რასაკვირველია სულიერი დაავადებებისას, პიროვნების აღრევისას და ასევე სხვადასხვა პსიქოაქტიური ნივთიერებების მიღებისას, სუიციდის რისკი იზრდება. მაგრამ კვლევები ამტკიცებს, რომ 80-85 % თვითმკვლელებისა იყვნენ ჯანმრთელი ადამიანები. თუმცა მათი 50%  საკმაოდ ჩაკეტილი და მეტიც მარტოსული ადამიანი გახლდათ.

–    რამდენიმე მეცნიური კვლევის მიხედვით ადამიანები, რომელთაც აქვთ ინტელექტის მაღალი დონე, ნაკლებად არიან მიდრეკილნი თვითმკვლელობისკენ.

–  საინტერესო ფაქტი: ადამიანები რომელნიც ხშირად ფიქრობენ თვითმკვლელობაზე იშვიათად წარმოადგენენ სუიციდის მსხვერპლს, განსხვავებით მათგან ვისაც ერთადერთხელ, მაგრამ ძალიან მწვავედ გაუჩნდა ამის სურვილი. უამრავი ადამიანი, რომელმაც სცადა თვითმკვლელობა, ამბობს რომ მათი გონება იყო დაბნელებული და არ იციან თუ რატომ ჩაიდინეს ეს საქციელი.

როგორც დადგინდა, თვითმკვლელობის გამომწვევ მიზეზთა შორის ყველაზე ხშირია დეპრესია, დანაშაულის განცდა, გაუსაძლისი სულიერი ტკივილი, ჭარბი ემოციური დატვირთვა, ფინანსური პრობლემები და სხვ. თუმცა უმიშვნელოვანესია, ისიც რომ თვითმკვლელობის შემთხვევების გაზრდა მძიმე სოციალურ-პოლიტიკურ ფონთან არის დაკავშირებული. ამიტომ თუ მდგომარეობა არ შეიცვალა და ქვეყანაში განვითარების პოზიტიური ნიშნები არ გამოჩნდა, საკუთარი თავისკენ მიმართული აგრესია სხვანაირადაც გამოვლინდება და სხვათა წინააღმდეგაც მიმართულ ანგარიშსწორებად გადაიქცევა.

ქვვეყანა, რომელიც დღემდე ომის იარებს ატარებს, თვითმკვლელობის რაოდენობით რეგიონალური ლიდერია. საქართველოში სუიციდის შემთხვევების მაჩვენებელი ყოველ 100000 მოსახლეზე 4,3-ს უდრის.  აღსანიშნავია, რომ   2008 წლის შემდეგ საქართველოში თვითმკვლელობის რიცხვი თითქმის ოთხჯერ გაიზარდა.  ქვეყანაში თვითმკვლელთა რიცხვის მომატება, გარკვეულწილად, მძიმე სოციალურ ფონთან და ეკონომიკურ პრობლემებთანაა დაკავშირებული. როდესაც ქვეყანაში ეკონომიკური კრიზისი ხდება, როგორც წესი, დაახლოებით, 2-3 წლის შემდეგ, თვითმკვლელობის შემთხვევები საგრძნობლად მატულობს. ეს გამოუწვეულია უმუშევრობით, გაკოტრებით, მძიმე სოციალური და ეკონომიკური პრობლემებით და სხვანი.

2008 წელს სუიციდის 67 შემთხვევა დაფიქსირდა, 2009 წელს კი, სიცოცხლე თვითმკვლელობით 183 ადამიანმა დაასრულა, ანუ სუიციდის შემთხვევები თითქმის გასამმაგდა. 2010 წლის მხოლოდ პირველ ნახევარში 163 თვითმკვლელობა მოხდა. 2011 წლამდე ზუსტი მონაცემები უცნობია, თუმცა არაოფიციალური მონაცემებით, 2009 წელთან შედარებით, გაცილებით დიდი მაჩვენებლია დაფიქსირებული. გამოდის, რომ, საშუალოდ, დღეში 1 თვითმკვლელობა ხდება. დავამატებდი იმასაც, რომ ტრაგიკულ შემთხვევატა ჩამონათვალი არასრულია, რადგან ინფორმაცია პროზექტურებში, სავადმყოფოებსა და ხალხშო მოიპოვება, შესაბამისად სტატისტიკა ვერ იქნება სრულყოფილი.  სამწუხაროა, რომ არავინ ფიქრობს სუიციდის პრევენციაზე. ეს ყველაფერი შემაშფოთებელია იმ ქვეყნისთვის, რომლის მოსახლეობაც 4.5 მილიონს არ აღემატება.

სუიციდთან ბრძოლის უამრავი საშუალება არსებობს, რომელიც სახელმწიფო ორგანოების მხრიდან უნდა იყოს ორგანიზებული. რაც  კარგად არის ჩამოყალიბებულ დასავლურ ქვეყნებში. მაგალითად, ვთვლი, რომ აუცილებელია ე.წ ცხელი ხაზების არსებობა, ასევე უფასო ფსიქოლოგიური დახმარების ცენტრები, როგორც დედაქალაქში, ასევე რეგიონებში. მნიშვნელოვანია მოზარდებისთვის სასწავლო დაწესებულების ფარგლებში იქნეს გაცემული კონსულტაციები მათ პიროვნულ პრობლემებთან დაკავშირებით. თუმცა ყურადსაღებია, რომ არსებობს გარკვეული დადებითი ძვრები ამ საკითხთან დაკავშირებით, არის რამდენიმე არასამთავრობო ორგანიზაცია, რომელიც ცდილობს თვითმკვლელობის სტატისტიკას ადევნოს თვალყური, დაეხმაროს მსხვერპლთა ოჯახებს, ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით და სხვ. აღსანიშნავია საპატრიარქოს აქტივობაც. ჩამოყალიბებულია უფასო სატელეფონო მომსახურება, სადაც ნებისმიერ სულიერად მძიმე მდგომარეობაში მყოფ ადამიანს შეუძლია დარეკოს და მიიღოს რჩევები. მეტიც, ქართული მათლმადიდებლური ეკლესია მზად არის შეიფაროს თავის კედლებში კრიზისში მყოფი ადამიანი და დაეხმაროს მას .

თუმცა ამ ყველაფრის მიუხედავად, სუიციდის ფენომენი დღემდე ამოუცნობი რჩება. რთულია იმის ახსნა თუ რატომ ჩნდება ეს სურვილი პიროვნების გონებაში.  დაბოლოს, კითხვის ნიშნის ქვეშაა ისიც, რომ გარკვეული ღონისძიებები შეაჩერებს ამ გზაზე დამდგარ ადამიანს.

მოლოდინი

ზამთრის ცივი და სუსხიანი დგე იდგა, თოვლით გადათეთრებული იყო მთელი ქალაქი, ირგვლივ დუმილი სუფევდა, თითქოს ამ ქალაქში არავინ და არაფერი არსებობდა. მე ფანჯრიდან ვიხედებოდი და თოვში ადამიანის ნაკვალევს ვეძებდი, რომელიც ჩემი ეზოს კარს შემოაღებდა და ეზოში სიცოცხლეს შემოიტანდა.

მაგრამ ამაოდ ის არ ჩანდა. მე ბუხრის წინ დავჯექი და ფიქრებს მივეცი ჩემი თავი…

ის რომ არასდროს არ მოსულიყო ? ცივ ზამტარს რომ გაეყინა და ზაპხულის ცხელ დღეებსაც რომ ვერ გაედნო? მაშინ რა მეშველებოდა? სად უნდა წავსულყავი? და უცებ წასვლაზე გამახსენდა ….“თუ მუჰამედი არ მიდის მთასთან მაშინ მთა მივა მუჰამედთან“  წამოვხტი, ჩავიცვი გარეთ გავედი, თითქოს სიკვდილს დაუდია ირგვლივ ბინა. გარშემო ცარიელი სკამებისა და ხე გაცვენილი ფოთლების გარდა არავინ არ იყო … ცოტა შემეშინდა  დაბრუნება მინდოდა მაგრამ ამაოდ ვერ ვბრუნდებოდი უკან მივეხედავდი თუ არა ბურუსის გარდა არაფერი არ ჩანდა, გზა მარტო წინ მქონდა, მეც ბედს მივენდე და წავედი…გულში ვფიქრობდი; მარიამ რას აკეთებ? მარიამ არ გეშინია? მარიამ სუსტი ხარ!!! მაგრამ მე ნამდვილმა მარიამმა შინაგან მარიამს ვსძლიე და გზა სულ სიმღერ–სიმღერით განვაგრძე…. გზაზე პატარა ძაღლი შემომხვდა რომელსაც „სემონა“ დავარქვი. ის ისეთი მოცუცქნული იყო, სიცივისგან კიდევ უფრო დაპატარავებული. ხელში ავიყვანე, გავათბე და გზა ერთად განვაგრძეთ მაგრამ არ ვიცოდით სად მივდიოდით…….

კარგა ხნის შემდეგ სახლი დავინახე, ვიფიქრე შევალ გასათბობათქო. შევაღე კარი და რას ვხედავ ქალი იჯდა  ჩამუხლული რომელიც თავის დაკარგულ შვილს ეძებდა. მე მას გამოველაპარაკე გავიცანი მან შვილის სურათიც კი მანახა, სურათის ნახვისას საოცარი გრძნობა დამეუფლა თითქოს მე მას ვოცნობდი, ველოდი და ყველლაზე უარესი მე ის მიყვარდა…. სუნთქვა შემეკრა თავბრუ დამეხვა , ვისაც ველოდებოდი თურმე მართლა არსებობდა. წამოვდექი და ქალს დავპირდი რომ მის შვილს მოვძებნიდი და სახლში დავაბრუნებდი. გზა ისევ უმისამართოდ განვაგრძე, დიდხანს მივდიოდი გზის დასასრული კი არსად ჩანდა. შორიდან კაცის სილუეტი დავინახე რომელიც ზურგით იდგა, ვეძახდი მაგრამ არ ესმოდა, მივრბოდი მაგრამ ვერ მივრბოდი თიტქოს ერთ ადგილას გაშეშებული ვაქნევდი ამ ფეხებს. უცბად ზალიან ნაცნობი ხმა შემომესმა, მარიამ დედიკო გაიღვიძე ნუ ბოდავ ცუ სიზმარს ხედავ… გაღვიდზება არ მინდოდა ისევ იქ მინდოდა დაბრუნება იმ კაცის სახის ნახვის სურვილი მკლავდა მახჩობდა…. ძალაუვნებურად ავდექი, უკმაყოფილო დავდექი ისევ ფანჯარასთან და რას ვხედავ, მოდის ის კი კი ზუსტად ის რომელიც მე მიყვარდა რომელიც სიზმარში ვნახე…

შორიდან მესმის………

კიბის ხმა, სამი კაკუნი, კარის გაღება გამარჯობა მარიამ მე ის ვარ ვისაც ელოდი.

რკინის ქალი

„ გოგოსთვის ჯერსიდან მიხვიდე და 40 საუკეთესო ინგლისელ მსახიობებს შორის შენი თავი შესთავაზო პირველი პრემიერმინისტრი ქალის როლისთვის, ნამდვილად გიღვიძებს ბრძოლის სურვილს და ადრენალინის მოზღვავებას გრძნობ.“

„რკინის ქალი“ აბი მორგანისა და ლოიდის ფილმია. იგი მარგარეტ ტეჩერის ცხოვრებაზე გვიყვება . ფილმი  2011 წლის 30 დეკემბრს გამოვიდა კინოთეატრებში და კინო კრიტიკებმა ყველამ ერთხმად განაცხადს, რომ ამ როლს ვერავინ შეასრლებდა ისე, როგორც მერილმა. ყველამ ერთხმად იწინასწარმეტყველა, რომ ამ როლით მერილი ყველა ჯილდოს ხელთ ჩაიგდებს. ის უკვე ნომინირებულია ოქროს გლობუსსზე საუკეთესო მსახიობი ქალი ამ ფილმისთვის.

დავიდ გრაიტენმა კინოკრიტიკოსმა „ტელეგრაფ“-ში განაცხადა :   „ ყველა ჯილდო მერილ სტრიპის უნდა გახდეს, მისი თამაში ბრწყინვალება მთლიანად ფილმსაც კი დაჩრდილავს.“

ხან ბრუქსმა „The Guardian”-ში განაცხადა რომ მისი თამაში „რკინის ქალში“ არის  განუმეროებელი და უნაკლო.  მან დაწერა-„ სტრიპი არის ყველაზე დიდი იარაღი ფილმისთვის“

„The Daily Mail”- ში კინოკრიტიკმა ბაზ ბამიგბოი- „ მხოლოდ მერილ სტრიპის მსგავსი ფროფესიონალიზმის მქონე მსახიობს შეეძლო ზუსტად გაეგო ტეჩერის პერსონაჟი და ასეთივე სიზუსტით ეჩვენებინა ეს ყველაფერი ეკრანზე.“

„ტეჩერის როლი საშინლად ახლოს არის ჩემთან, იმის გააზრება, იმის სიმტკიცე რომ მიაღწიო შენსას, გააკეთო ყველაფერი სწორად, ეცადო, ეცადოდა კიდევ ერთხელ ეცადო რომ არავინ დაგამციროს, არავინ თქვას რომ შენ მოხუცი ხარ.“ ამ ფილმის შემდეგ  მას სხვადასხვა გაზეთებსა და ჟურნალებში ასე მოიხსენიებენ- მერილ სტრიპი „რკინის ქალი“.

მერილ სტრიპი დაიბადა ნიუ ჯერსიში 1949 წლის 22 ივნისს. დედა მერი ლუიზა სტრიპი და მამა უილიამ სტრიპი. მას ჰყავს ორი ძმა დანა და გენრი. მერილ სტრიპი ყველაზე წარმატებული და აღიარებული მსხაიობია. ის არამარტო კინოში არამედ თეატრშიც წარმატებულია და ყველასათვის საყვარელი. მის სახელთან დაკავშირებულია ორი ოსკარი, ექვსი ოქროს გლობუსი, ასევე აღსანიშნავია, რომ მერილ სტრიპი  16 -ჯერ არის ნომინირებული და ეს ოსაკრების ისოტრიაში ერთადერთი  ფაქტია. ასევე 23 ნომინაცია ოქლოს გლობუსზე. მერილ სტრიპი კრიტიკოსების ყველაზე საყვარელი მსახიობია.

„ სრულიად წარმოუდგენელია, 60 წლის ვარ და რომანტიკულ კომდიაში ვთამაშობ მთავარ როლს.  ბეტ დევისი ალბათ კუბოში ტრიალებს, ის 45 წლის იყო როდესაც ითამაშა  ფილმში „ ყველაფერი ოკაუნზე“ .

ფილმში „ it”s complicated”  მერილ სტრიპმა სასიყვარულო სამკუთხედში მიიღო მონაწილეობა. ეს ფილმი ძალიან პოპულარული გახდა და პროდუსერებსაც ძალიან კარგი შემოსავალი მოუტანა. მერილ სტრიპი ყველასათვის უფრო დრამა და სახასიათო როლებისთვის არის ცნობილი.სასიამოვნო  გაკვირვება აღმოჩნდა  ამ ფილმში მისი მონაწილეობა. ხაზი უნდა გავუსვათ იმას, რომ მერილმა 60 წლის ასაკში მთავარი როლი ითამაშა რომანტიკულ კომედიაში და მიუხედავად ასაკობრივი შეფასებისა  ეს ფილმი ყველასთვის საყვარელი გახდა და მერილის პოპულარობა კიდევ უფრო გაიზარდა.

„ ჩემი თაობის მსახიობები, მეგობრები უნდა იმყოფებოდნენ იმავე საფხურზე რომელზეც ვარ მე, მაგრამ ისინი არ არიან. რატომ? – იმიტომ რომ მათთვის (ბიზნესმენებისთვის) ისინი მოხუცები არიან. ეს ძალიან მაბრაზებს. ეს არასწორია. იმიტომ რომ ამას  აუდიტორია უნდა წყვტდეს . დღეს კი კინოთეატრბში აჩვენებენ რაღაც სულელობას, რათა შემოსავალი მეტი მიიღონ.“

მერილმა ძალიან კარგად გაართვა თავი ამ როლსაც და ოსაკრზე იყო ნომინირებული ამ ფილმისთვის.

„ მე მჯერა წარმოსახვის, როდესაც კრამერი კრამერის წინააღმდეგ ფილმში ვითამაშე არ მყავდა შვილები, მაგრამ დედა როგორიც მე ვიქნებოდი უკვე იყო ჩემში გადაღებების დროს“

ფილმმა „კრამერი კრამერის წინააღმდეგ“  პირველი ოსკარი მოუტანა და აღიარება. ყველამ შეამჩნია განსხვავებული გარეგნობის მქონე კარგი მსახიობი ქალი. დონ ვილტონმა კინოკრიტიკოსმა განაცხადა რომ ამ ფილმა გახადა მერილ სტრიპი ვარსკვლავი და ყველამ ამ ფილმით შეიყვარა.  აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ სცენარის განხილვის დროს მერილ სტრიპმა შესთავაზე სცენარისტებს  მისი პერსონაჟი უფრო დადებითი კუთხით წარმოეჩინათ და გაეთვალისწინებითან მსგავს სიტუაციაში მყოფი რეალური ქალების  ბედი და გრძნობები. მართლაც მისი შენიშვნა გაითვლისწინს და სცენარი შეცვალეს.

„ჩემი პერსონჟები მეხმარებიან გავიგო ჩემს შესახებ ახალი და პატარა დეტალები, მე ვცდილობ ავირჩიო ისეთი როლები რომლებიც ავსებენ ჩემს პიროვნებას“

ფილმისთვის „სოფიას არჩევანი“ მერილს სტრიპმა მოერე ოსკარი მიიღო. პოლინ კაელმა კინოკრიტიკოსმა დაწერა: „იმის მიუხდავად რომ იბრძოლოს მიაღწიოს თავისუფლებას და კომფორტს თამაშის დროს, ის ზრუნავს იმაზე თუ რა იწერება კამერით.მერილმა როგორც ყოველთვის ძალიხმევა არ დაიშურა და შესანიშნავად შეასრულა თავისი როლი“

„როდესაც სხვა უყურებს ჩემს ფილმს, ის ხედავს მსახიობებს, კადრებს. როდესაც მე ვუყურებ ჩემს წინ სრულიად სხვა სურათია,  მახსენდება ადგილები სადაც ვცხოვრობდი ფილმის გადაღების დროს, სადაც  ვჭამდით, არგუმენტები, რომელიც მომყავდა, როდესაც სცენარზე ვკამათობდით. აი რას ვხედავ როდესაც ვუყურებ „სოფიას არჩევანს“ თქვა მერილმა.

„ მე არ ვარ პროდიუსერი, რომლის მთავარი მიზანია ფილმის შემოსავლები, ჩემთვის ეს მორე ხარისხოვანია, მე არა ერთი კარგი ფილმი მაქვს თუმცა შეიძლება ის სხვადასხვა მიზეზიბის გამო ვერ გახდა შემოსავლიანი. ამის გამო მე ის ფილმები არანაკლებ მიყვარს ვიდრე ისინი, რომლებმაც მაღალი შემოსავალი მოიტანა.“

მერილ სტრიპი ყველა ფილმში ხედავს მისი ცოხვრების ერთ პერიოდს, და ყოველი ფილმი მისი ცხოვრების და მოგონების ნაწილი ხდება.გამორჩევა მისთვის, რომელია მნიშვნელოვანი და საყვარელი არ შეუძლია. მისთვის ყველა ფილმი საოჯახო კინოთეტრის  და მისი ცოვრების ნაწილია.

„ ძალიან ვნერვიულობ ვინაიდან მოლოდინი ძალიან დიდია, მე ძალიან ბერვს ვმუშაობ, მე ყოველთვის იმ ტიპის ადამიანებს მივეკუთვნებოდი რომლებიც, ბერვს და გულმოდგინედ მუშაობენ. მე ვარ ყველაზე უფროსი და ჩემგან ელიან კარგ საქმეს. მე მართლაც ძალიან ძალიან ძალიან ბერვი უნდა ვიშრომო. ალბათ სიტყვები „ ის ძალიან ცდილობდა“ ჩემი ეპითეპი იქნება.“

კლინტ ისტვუდმა, რომელმაც გადაიღო მერილი ფილმში „The Bridges of Madison County”  1995- ში და ასევე შეასრულა მთავარი როლი სტირპთან ერთად, თქვა: „ როდესაც მე ვაჩვენე მერილს რედაქტირებული ფილმი, მან მითხრა „ ყველა ჩემი შეცდომა დატოვე“  დიახ ისინი ხომ ასეთი კარგი გამოვიდა.“

„ მერილმა წაიკითხა ყველაფერი ჯულია  ჩაილდზე, ის კვირეების განავლობაში ენნ როტთან ერთად მუშაობდა, რომ სწორად გაეგო მისი პერსონაჟის სახე ტანსაცმლების მეშვეობით, მან შემომთავაზა რომ სტენლი ტაკკი ამეყვანა ჯულიას ქმრის როლზე.“  იხსენებს ერფონი ფილმი „ჯული/ჯულიას“  რეჟისორი. ეს ფილმი 2009 წელს გამოვიდა. მერილ სტრიპმა შეასრულა ჯულია ჩაილდის როლი იმდენად ბუნებრივად , რომ ყველამ ერთხმად აღიარეს და ნომინაცია მისცეს ოსკარებზე. ეს ფილმი წარმატებული აღმოჩნდა მისი შემქნელებისთვისაც.    ნორა ერფონმა ჯული/ჯულიას ავტორმა და რეჟისორმა თქვა -„ ფილმი შეუძლებელი იქნებოდა მერილის გარეშე. ალბათ არც გადავიღებდით მისგან უარი რომ მიგვეღო.“

„ არ მქონდა თავდაჯერებულობა და რწმენა იმისა, რომ ვარ ლამაზი, როდესაც ახალგაზრდა ვიყავი. ვგრძნობდი, რომ მე ვარ სახასიათო როლების მსახიობი და მე ეხლაც მასე ვფიქრობ.“

„მე ნამდვილად დიდი ცხვირი მაქვს“ განაცხადა მომღიმარმა ონტარიოს სამეფო მუზეუმში.       ერთ საინტერესო ისტორიას იხსენებს  მერილ სტრიპი, რომელიც შეემთხვა „the damsel in distress“ მსახიობთა შერჩევის დროს.  დე ლაირენტიმ იტალიურად ჩაულაპარაკა თავის ვაჟს- „ რატომ გამომიგზავნეთ ეს ღორი, ეს ქალი ძალიან უშნოა.“ მას არ ეგონა თუ სტრიპი ამას გაიგებდა და ძალიან აგუკვირდა როდესაც მან უპასუხა „ ძალიან ვწუხვარ თუ იმედები გაგიცრუეთ“ თუმცა ამ ფაქტს არ აღიარებს ლაურენტისი.

მისი ცხოვრების ტრაგედია

მერილ სტრიპმა 1975 წელს გაიცნო მსახიობი კაზალე, რომლიც ყვლაზე ცნობილი იყო, როგორც ფრედ კარლიონე ფილმიდან „ნათლიმამა“.  „ისინი ძალიან ბედნიერები იყვნენ, იმდენად, რომ გეგონებოდათ ყველაფერს გააკეთებდნენ ერთად“. იხსნებს კაზალეს მეგობარი ალ პაჩინო. წყვილი დაინიშნა და სტირპის კარიერაში მეორე , ხოლო კაზალეს ბოლო ფილმში ერთად გადაიღეს. კაზარეს კიბო აღმოაჩნდა და მისი ჯამრთელობა სულ უფრო და უფრო უარესდებოდა.  მერილ სტრიპმა უარ თქვა მსახიობობაზე და დროებით შვებულება აიღო რათა კაზალესთან ყოფილიყო. მისი ცხოვრების ბოლო კვირეების განმავლობაში, მერილი არ სცილდებოდა მას, საავადმყოფოში გადავიდა, უვლიდა. 1978 წლის მარტს ფილმის პრემიერამდე ის გარდაიცვალა.  ამ ტრაგედიის შემდეგ შეხვდა მისი ძმის მეგობარს, რომელსაც მერილი ცოლად გაჰყვა.

მერილი და დონ გრამერი (მოქანდაკე) დაქორწინდნენ 1978 წლის 15 სექტემბერს.  მათ დაოჯახება მოგვიანებით 1979 წელს აღნიშნებს მეგობრების გარემოცვაში.

„ მე ვფიქრობ რომ გვერდით უნდა გყავდეს ადამაინი, რომელიც იზიარებს შენს შეხედულებებს და ფასეულობებს ცოხვრებაში.“

„ ჩვენ ძალიან იღბლიანები ვართ ვინაიდან ვიპოვეთ ერთმანეთი და ჩვენ ორივე ვიაზრებთ ამას. ჩვენი ოჯახი,ჩვენი ოთხი შვილი, მათ მომავალზე ფიქრი  არის საფუძველი გადაწყვტილების ერთად მიღების.“

მათ ოთხი შვილი ჰყავთ: ჰენრ გრამერი დაიბდა 1979 წელს. არის მსახიობი, უკრავს როკ ჯგუფში. მერი გრამერი- დაიბადა 1983 წელს. მსახიობია. გრეის გრამერი- 1986 წელს დაიბადა. სწავლობს სამხატვროზე კოლეჯში. ლუისა დაიბა 1991 წელს.

„ არ ვიცი რას ვიზამდი ჩემი ქმრის გარეშე, მკვდარი ვიქნებოდი, ემოციურად მაინც თუ არა ფიზიკურად, ის რომ არ ყოფილიყო ჩემს ცხოვრებაში. ის საუკეთესოა.“

„მე არ ვარ მიმდევარი არც ერთი რელიგიის, არ ვარ მიმდევარი ეკლესიის, სინაგოგის. არ ვამბობ რომ უფალი არ არსებობს. მე ვგრძნობ რომ უდნა ვეცადო გავაკეთო ყველაფერი უკეთესობისთვის.“

მერილ სტრიპი ყველასათვის არამარტო საყვარელი მსახიობია, არამედ საყვარელი ადამანიც და მეგობარიც. მისი მეგობრები  არ იშურებენ საქებარ სიტყვებს:

ლეონარდო დიკაპრიო : „ მერილ სტრიპი შეიძლია გააკეთოს ისეთი, რამ რისი წარმოდგენაც მე არც კი შემეძლო. მისი ყოველი ეკრანზე გამოჩენა არის დაუვიწყარი.“

მაიკ ნიკოლსმა  „Silkwood“-ის რეჟისორმა თქვა: „ მერილი არის ქალი, რომელმაც დაარღვია სტერეოტიპი – ასაკიანი ქალი  ყველაზე წარმატებული და ყელაზე დიდი ვარსკვლავი, ასეთი ჯერ არ მომხდარა ადრე. სიამოვნებ,ა რომელსაც იღებს მასთან მუშაობთ გაფიქრბინებს „ ღმერთო კიდევ ერთი დღე, კიდევ ერთი დღე მასთან მუშაობის „

დასტინ ჰოფმანი: „ ის პირველად რომელიღაცა სერილაში ვნახე შემთხვევით. იმ დროს  ჩვენ უკვე ვეძებდით მსახიობს ფილმისთვის „კრამერი კრამერის წინააღმდეგ“ და როგორც კი ვნახე მივხვდი, რომ ის იდეალური არჩევანი იყო ამ  როლისთვის, მოვითხოვე რომ მოეყვანათ გასაუბრებაზე, მაშინ მის ცხოვრებაში დიდ ტრაგედია იყო, მისი საქმრო გარდაიცვალა და მერილმა ყველა ტკვილი ამ ფილმში გადმოიტანა. “

ჯეკ ნიკოლსონი : „ ჩემთვის მერილ სტრიპი არის იდეალური, იდეალური ქალი, იდეალური მსახიობი, იდეალური ოჯახი, ყველაფერი იდეალურია,  იტყვით არ არსებობს იდელური ადამიანი, მარგამ მერილ შენ ჩემთვის იდეალური ხარ და მე შენ ძალიან მიყვარხარ.“

რობერტ დენირო: „ სამ ფილმში ვითამაშეთ ერთად. სამივე იყო უნიკალური და განსხვავებული ჩემთვის. პირველი ფილმი ერთგულებაზე და მეგობრობაზე იყო. მე შემიძლია ვთქვა, რომ მერილ შენ გყავს ერთგული მეგობარი ჩემი სახით. იმიტომ რომ შენ უნიკაური ადამიანი ხარ , გენიალური მსახიობი და   მე უზომოდ მიყვარს ეს  ქალი.“

მერილ სტრიპი მიუხედავად მისი ასაკისა, არ ჩერდება,  აგრძელებს აქტიურად მოღვაწეობას, ტოლს არ უდებს არც ერთ ახალგაზრდა მსახიობს.  წლიდან წლამდე ამტკიცებს, რომ ასაკშიც შეიძლება იყო სასურველი მსაიხობი და უყვარდე მილიონობით ადამიანს. რკინის ქალი- მერილ სტრიპის წარმატებული კარიერა ჯერ კიდევ წინ არის და ბევრ სიახლესაც შემოგვთავაზებს, ჩვენც დაველოდოთ და დავტკბეთ მისი ფილმებით.